Krevati

Kjo është një histori që po e lexove një herë, nuk e harron dot kurrë. Është historia e një krevati. E një krevati që u shit në një ankand pak vite më parë. E një krevati që u ble nga paratë e një bankieri dhe dëshira e zjarrtë e zonjës së tij, një shtëpiake jo fort e dëshpëruar. Një krevat në dukje shumë i zakonshëm. Prej hekuri. King size.
Pasi çifti Bedfort fitoi ankandin e krevatit kërkoi të dinte më shumë rreth historisë së tij dhe arësyeve pse shitej në një ankand.
Krevati i kish përkitur konteshës L, një grua që sipas arshivave krahinore, edhe pse beqareshë, i kish ngrënë mollët e ndaluara deri në pleqërinë e thellë. Në një rregjistër fletëzverdhur që bënte pjesë në marketingun e krevatit abati i krahinës, një biçim kronikani ky, kish hedhur dëshmitë e disa prej njerëzve që kishin pasur fatin të ndodheshin mes krahëve të konteshës mbi krevatin e saj. Bashkëngjitur edhe një faqe nga ditari i konteshës.

Markezi Kalëro: “Ika përsëri fshehurazi nga kështjella ime. Natën e kalova te L. Një natë e mrekullueshme. Një femër e mrekullueshme. Një krevat i mrekullueshëm. Një gjumë i mrekullueshëm.”

Gjenerali Zhytenberg: “Përveç atij krevati, kontesha është gjëja më interesante në atë dhomë të mobiluar me shijen e një putane dhe sqimën e një virgjëreshe. Për herë të parë pas një muaj luftimesh kundër francezëve pata rastin të ndodhem tërë natës në krahët e një gruaje tunduese si kontesha. Dhe fjeta aq rehat në atë krevat”

Pianisti De Profundis:”Do ta ndrroja pa një pa dy pianon time me atë krevat. Mbi tastierën e atij krevati kordat e trupit të konteshës më falën ninulla magjike.”

Greku Qipidhis: “Nëse perënditë e Olimpit do kishin nga një krevat si ai i konteshës L mitologjia do të ishte e mbushur vetëm me orgazma dhe orgjira dhe aspak me poseidonë të zemëruar dhe luftëra meshkujsh idiotë. Sigurisht Zeusi do ishte shërbëtori më i devotshëm i konteshës.”

Doktor Piçken: “ Krevati i zonjushës L është vërtetë i magjepsur. Për këtë gjë më bind fakti se jashtë atij krevati kontesha nuk më tundon aspak , ndonëse ecën bukur me hapin e saj prej shtojzovalleje.Dua të shtoj që unë e kam parë atë lakuriq në shumë raste të tjera si paciente dhe kurrë nuk e kam gjetur epshor atë trup. Por mbi krevatin e saj po. E jashtëzakonshme. Sapo u shtriva në atë krevat fjeta si i vdekur një gjumë të paqtë e pa ëndrra”

Druvar anonim: “ L është një femër për të cilën më ngrihet në çast sapo e kujtoj. Më ngrihet e më bëhet dru. Me gjinj të mëdhenj dhe kofshë më të forta se sa Henrika ime, ndjesë pastë. Dehet deri në çmenduri nga era e djersës sime të qelbur. Më thith gjuhën deri në mpirje. Më kafshon gjoksin leshator deri sa e bën plagë. Më lëpin kudo në trup pa ma ndarë vështrimin e syve blu. I pëlqen të ma marrë në gojë aq shumë saqë mend harroj se mes shalëve ka një goxha vrimë të mgrohtë e të lagur e një tjetër të atillë po ashtu mes bythëve të lëmuara. Por jo...jo… Nuk harroj. Mbi atë krevat asgjë nuk harrohet.”

Kontesha L: “ Mallkuar qoftë krevati im! Mallkuar! Të gjithë meshkujt që erdhën të më bënin dashuri mbi atë krevat fjetën si derra deri në mëngjes.Markezi, doktori, gjenerali, adjutanti i tij, gjykatësi tullac, noteri, djali i tij student,shokët e tij e plot rioshë e pleq të tjerë… Të gjithë. Të gjithë përveç druvarit. Druvari nuk flinte. Më shtrydhte fort e më falte ekstazën e hamshorit deri në rraskapitje dhe shpesh, ngaqë nuk dëshironte të më prishte gjumin e ëmbël që pasonte orgazmën e fundit, rrezet e para të diellit e gjenin duke masturbuar ulur në një kolltuk aty pranë. Prekja e tij më bënte të mos ndjehesha konteshë, por një femër ndryshe,një putanë, putana e tij e bindur, ndonëse nuk jam shumë e sigurtë nëse ai vetë e ndjente këtë gjë.”

Duke lexuar këto shënime bankieri papritmas kish pësuar disa gëlltitje të zhurmshme e të dyshimta. E shoqja, ish përfshirë nga një admirim i beftë për konteshën e panjohur L. Admirimi kish marrë formën e një zilie të heshtur teksa ajo kish ndjerë një flatrim diku më në jug të trupit të saj, ndoshta fluturat që kërkonin të shuanin etjen në oazin e saj të tharë. Çifti Bedfort prej shumë vitesh nuk bënte seks, por edhe më parë, në vitet e hershme të martesës jeta e tyre seksuale nuk kish qenë inkandeshente. Por ajo ndjenjë e thellë dhe aq e rrallë që rëndom quhej dashuri nuk kish vdekur. Thjesht kish humbur. Dhe si për çdo gjë të humbur shpresat për rigjetjen e saj do të vdisnin mesa dukej bashkë me të zotët e tyre.
Pasi lexuan me vëmendje shënimet e abatit, pavarësisht njëri tjetrit kishin menduar se krevati në fakt mund t’u shërbente si një afrodiziak.
Por natën e parë mbi krevatin e ri nuk arritën të bënin gjë. Atij nuk iu ngrit. Ajo kish pritur tërë natës, e ndezur mes epshesh të vonuara, pa vënë gjumë në sy. Në mëngjes kish fjetur, ndërsa ai ish nisur për në punë.
Nata e dytë kaloi si e para dhe në mëngjes kur u zgjuan ajo i tha” Mirëmëngjes markez!”. Të tretën fjetën paq dhe në mëngjes ajo e quajti Doktor. Kështu edhe në ditët në vazhdim zotëria u gdhi adjutant, student, gjeneral, pianist. Jo vetëm që nuk i ngrihej, por përgjumja e vinte poshtë, sapo niste të përkëdhelte format joshëse të së zhuriturës.
Natën e fundit sipas listës i binte të quhej druvar. Dhe të bënte atë çka kish bërë druvari me konteshën L. I parruajtur siç ishte e kishte më të lehtë. Atë natë nuk fjetën fare. E shqepi nga të gjitha anët dhe në mëngjes gruaja e quajti me plot gojën “druvari im”.
Ditën tjetër, ndërsa po zbardhte, mes qerpikëve gjoja të përgjumur, e kish parë të shoqin të ulur në një kolltuk pranë duke i rënë me dorë. Orë më vonë, ndërsa ai kish qenë lakuriq nga mesi e lart duke punuar bahçen, kish qenë ajo që buzë dritares kish masturbuar në ethe, e zhveshur dhe flokëlëshuar, mbuluar veç me njërën nga perdet.

***

Burri kish ndryshuar. Shihej në pasqyrë dhe tiparet i ishin zbehur dhe nuk ishte më ai i pari. Fytyra i ish rrudhosur shumë, ndërsa dhjamrat e trupit të bankierit ishin tretur per t’ua lënë vendin muskujve të spikatur të druvarit. Ndryshe nga trupi, truri nuk i punonte më si më parë. Kompjuteri nuk e tërhiqte më. As librat. As muzika. As komoditeti mes të cilit kish ndërtuar tërë jetën e tij. As miqtë. Garazhi kish shumë kohë pa u hapur, dhe po aq kohë ai nuk kish zbritur në qytet. Ditën e kalonte në pyllin pranë duke prerë dru për oxhakun e netëve të zjarrta. Filluan problemet me punën. Nuk po e menazhonte dot siç duhej bankën e tij dhe në javët në vazhdim kuptoi që paraja nuk e tërhiqte aspak e po ashtu edhe tërë ajo botë finaciare mes së cilës kish jetuar në shumicën e jetës së tij. Nuk vonoi shumë dhe në qytet u hap fjala se zotëria Bedfort ishte i sëmurë dhe për pasojë aksionet e tij në bursë sa vinte e zhvlerësoheshin. Zuri të mos lahej dhe të mos rruhej. Nuk krihej më. Kutërbonte erë djersë. Borxhet e bankës nisën të rriteshin e po ashtu edhe seksi mbi krevatin magjik. Për të fshehur jetën e tij të re u detyrua të dilte në pension.
E shoqja ndërkohë, edhe pse në menopauzë, kish nisur të lulëzonte. Astma iu zhduk si me magji. Fytyra dikur anemike tashmë kish marrë ngjyrë trëndafili. Sëmbimet hormonale të zemrës kishin fluturuar diku në trurin e saj, atje ku zakonisht sëmbimet shndrrohen në marramendje. Lëkura e trupit iu lëmua dhe nisi të marrë shkëlqimin e dikurshëm. Nuk ishte më nervoze. Ishte e paduruar, por ky padurim nuk e nervozonte. Përkundrazi. Ishte ana e padukshme e padurimit. Për herë të parë pas kaq vitesh pritja kish marrë përsëri kuptimin që i jepej zakonisht vetëm nëpër libra të harruar dashurie. Ia ndizte gjirin dhe ia ushqente ëndrrat me fishekzjarre.
Të shoqin nisi ta trajtojë me përçmim gjatë ditës. Si shërbëtorin e saj të pafjalë. Netëve i përgjërohej dhe ishte skllavja e tij e seksit, sidomos kur ai e thërriste “kurva ime”.


***

Nuk vonoi shume dhe ajo i kerkoi që të mos shiheshin më gjatë ditës. I bindur nën ethen e mbrëmjes dhe seksit ai pranoi me përulësi. Kishte filluar të ndjehej druvar. Dhe ajo konteshë L.


***

Pas ca kohësh gruas i lindi ideja të jetonin të ndarë. Në dhoma të ndryshme. Si dy të huaj. Vila e tyre ishte e bollshme dhe kishte shumë dhoma, por ranë dakort që ai të jetonte në bodrumin e vilës, ku mes ca vjetërsirave vendosën edhe krevatin epshndjellës. Mëngjesin nuk e hanin më bashkë. As drekën. Në darkë vonë ajo përvidhej korridoreve të errëta të vilës dhe zbriste në bodrum e mbuluar vetëm me një tyl të kaltër. Pastaj niste avazi. Avazi i përnatshëm mbi atë krevat.. Kurrë më parë kënaqësitë e seksit nuk kishin gëluar në shtëpinë e tyre si kohët e fundit.


***

Erdhi një ditë kur zonja e tij i kërkoi diçka tjetër: të divorcoheshin. Të divorcoheshin dhe të shijonin seksin mes tyre si dy dashnorë. Si dy dashnorë të fshehtë. Të përvjedhur. Ai u habit së tepërmi, por nuk bëri zë. Netët e seksit të paparë dolën më të forta se habia e tij. Të gjitha pyetjet dhe pikëpyetjet e tij shuheshin me të çuar ndërmënd krevatin. Ngadalë kish arritur të kuptonte që asgjë e mirë nuk vjen nga të pyeturit.
U ndanë në gjykatë. Vazhduan edhe një muaj e ca mes dalldish të papara seksuale. Kur fytyra e tij e parruar, e palarë dhe e ashpër zhytej mes gjinjve të saj të butë…kur gishtërinjtë e saj delikatë thyheshin e përthyheshin mes flokëve të tij të gjatë, të pakrehur e të mbushur plot ashkla drurësh dhe erë gjethesh të kalbura… kur kurmi i saj i parfumosur ujitej nga djersët e athëta të tij…kur dhëmbët e tij ngrinin mbi thithkat e mavijosura atëhere…vetëm atëhere trupi i saj elektrizohej me drithërimën e një gjarpërusheje dhe mes ulurimash të llahtarshme bëhej harku nën të cilin rrëzoheshin triumfet e tij rënkimtarë. E pastaj fillonin nga e para si në një lojë që nuk mbaronte veçse në agim.


***

Një natë, pasi kishin mbaruar betejën e rradhës dhe ai po tymoste i kënaqur cigaren e passeksit, ajo i kish thene se kish ndërmënd të martohej me dikë tjetër dhe se kish gjetur në internet një rast të volitshëm.
“Përse kërkon të martohesh përsëri?” kish pyetur ai për herë të parë gjatë kohëve të fundit. “A nuk jemi mirë kështu? Unë jam shumë i lumtur!”
Ajo s’kish folur. Kish dashur t’i thoshte “Nuk e kupton përse? Dua të bëj atë që nuk mundi ta bënte kurrë kontesha L.Të provoj atë kënaqësi që ajo s’e provoi dot kurrë edhe pse meshkujt nuk i munguan kurrë në jetën e saj. Dua t’i përvidhem dikujt! Të ndjehem tradhëtare dhe e pabesë ndaj dikujt. T’i përvidhem dikujt kur vij atje në bodrumin tënd…në krevatin tonë, druvari im. Dua që seksi me ty të jetë gjithnjë i zjarrtë dhe pasionant, mëkatar dhe vjedhacak dhe unë të ndjehem e pabesë. Prej muajsh unë ndjehem kurvë e devotshme në krahët e tua, druvari im, por jo tradhëtare.. Ndjehem kurvë, por jo e pabesë për sa kohë që je vetëm ti në jetën time. Dua t’i përvidhem dikujt! Dikujt, çdokujt, por kurrë ty. Le të jetë pra ai burrë i panjohur, ai bashkëshorti im i nesërm, hija. Hija që unë do tradhëtoj sa herë që të vi në bodrumin tënd mbi krevatin tonë…. Është e vetmja mënyrë që të mos humbas pasionin për ty, dashuria ime e vetme. Dhe nuk më mjafton të jem thjesht kurva jote e bindur, druvari, im… Dua të ndjehem edhe tradhetarja e dikujt, tradhëtarja e tij e pabesë…”.
Por nuk kish thënë asgjë. Kish heshtur dhe nuk kish folur asnjë fjalë.


***

Pas dy javësh ish martuar. Në mbrëmje, kur dhëndri plak kish rënë për të fjetur në dhomën bashkëshortore, ajo kish zbritur pa u ndjerë shkallaren e bodrumit dhe për të parën herë në jetën e saj kish hyrë fshehurazi në një krevat. Në krevatin e druvarit të saj.
Ai e kish dëshiruar me ngulm atë natë, më shumë se kurrë ndonjëherë, por ajo ish ndjerë e ngopur dhe nuk kish dashur seks. Ish ndjerë e plotë si hëna që duke iu përvjedhur natës mes shufrave të dritares së vogël të bodrumit kish përthyer rrezet e saj mbi krevatin e vjetër që mesa dukej kishte nevojë për një abat të ri…

Udhët

Të gjata i zgjodha udhët e mia, bir,
të shkurtëra më dolën e s’arrita dot atje larg…
Të mbarë le të jenë hapat që do hedhësh;
do ecësh shumë e në qofsh me fat
mbi një udhë të gjatë do të gjëndesh…

(se mund të kesh hapa, por ndoshta jo udhë…
ndoshta hapat do mungojnë edhe sikur udhën ta kesh,
por si pikënisja që me hapin e parë përqafohet
i fundit hap në fund të udhës le të vdesë…)

dhe nëse pa mbrritur atje hapat të mbarojnë
mos e fajëso atë se ishte aq e gjatë,
nuk ka udhë pa fund, biri im, nuk ka
ka veç udhëtime të papërfunduara
dhe udhëtarë si yt atë…

Leshpunuesit

E ç’rëndësi ka se ç’gjë të mirë
bëmë në këtë jetë?

Çfarë të tjerët do të thonë
në mungesën tonë
për atë që s’bëmë
ajo do të mbetet.

Të tjerët gjithnjë do të flasin
do flasin e s’do të pushojnë
do shajnë e do mallkojnë
dhe goja do iu zërë lesh…

Me furka në duar
në këtë botë leshatore
të tjerët tjerrin tjetrin…
tjerrin terrin të tjerët…
tër-tër-tër…
tër– tër- tër...
të tërë
nga tjerrja në tjerrje
nga terri në terr
nga tjetri te tjetri
me furka në duar
dhe lesh në gojë
një jetë të tërë.

E NE U CMENDSH - një poemë jo fort poetike

1
E në u çmendsh bëje si askush tjetër, poet!
Çmëndu një herë e mirë e përgjithmonë…
pa bujë…
në heshtje…
në vetmi
i pashpresë të mbetesh,
i pashërueshëm…
me gisht të të tregojnë..
”Ja ai… i çmënduri,
që s’mundëm ta kurojmë…”

2
Bëhu i çmënduri i përjetshëm i botës së përkohëshme
ku mençuria turmat parrezikshmërisht josh
me monotoninë e paçmendurisë së vet…
Çmendu poet!

3
Të çmendesh do të thotë të përkujdesesh për turmën
në mënyrën tënde…
për këtë turmë të neveritshme
si fjala Moral mbi akull shkruar me shkumës…
për këtë turmë të neveritshme
si folja “gënjej” në vetë të tretë shumës….

4
I sheh ata atje? Janë poetët e paçmëndur
Normalët.
Gërmadhat ambulante të normalitetit.
Poetët lepe-peqe.
Kolektivmoralët...
Tellallët e dashurive aseksuale gjithnjë të realizueshme,
zvarranikë që kur qihen shkruajnë “bëra dashuri”
e akoma më keq “fjeta me dikë”…
karit i thonë “penis”
dhe të ëmblës piçkë "vrime" “vaginë”…
Me lirinë e tyre që nuk zbret dot nën thithin e gjirit.
pretendojnë të zhbirojnë njeriun në thellësitë e tij,
por kanë frikë nga trupi,
mishi dhe lëkura,
nga djersa e epshit dhe
ekstaza e seksit,
frikë nga trupi i tyre
i grave të tyre
i motrave të tyre
i bijave të tyre…
Ata vetë kanë lindur nga sqetulla
dhe gruaja ndër vargje të tyre nuk shfaqet përveçse si
Shëmbëlltyrë e Virtytit
Bijë e palodhur e Moralit
Ikonë e kalkutave shqiptare.
Aseksuale
Pa gjenitale…

5
Poetët e tirazheve
poetët dinjitarë
poetët e çmimeve…
poetët e jurive…
poetët e konkurseve
të vjetshëm
të parvjetshëm
të sivjetshëm
të përjetshëm
poetët e popullit punonjës…
poetët edukativë
poetët edukues
poetët misionarë
poetët e turmës
poetët militantë
poetët e stendës
poetët e antologjive
poetët e reklamuar
poetët e përkthyer
në një
dy
tri
katër
pesë
dhjetë
njëzet gjuhë
gjuhë lope
gjuhë viçi
gjuhë gjarpëri
esperanto gomerësh me turshi golloborde shartuar…
Këta janë ata pra…
të njohurit
të mirënjohurit
të famshmit
elitarët
makbethët
dje LIDHJA E (SH)KRIMTARËVE
sot KLIKA që gjumin ia prish
fantazma akuzuese e Frederik Rreshpjes.

6
Po këta?
Ah..këta janë modernët!
Modernët post modernë shqiptarë!
Janë shumë dhe shtohen çdo ditë si lepujt
Ata hiqen si të çmendur…
Intelektualë me pantallona të kuqe
xhinse të grisura
shall në fyt në mes të gushtit
flokë të shqetësuar pothuajsemajakovskë
pinë nga pak alkool e me raste marijuanë
dehen dhe rrahin të dashurat lesbike për t’u dukur më trendy…
domosdo Bukovskë…
dhe sidomos…
sidomos …
veshin çorapet një ndryshe e një ndryshe…
Këta janë ata pra…
Çorapendryshmit
poetët e poetekave
poetët e për7shëm
poetët e paevitueshëm…
epidemikë…
pandemikë
si gripi i derrave…
Aleph-ët,
Mehr Licht-ët
Guinsberg-ët nga Ballshi
dhe Blake-ët nga Kuçova
Platt-ët nga Erseka
dhe Atwood-ët nga Bradasheshi
plagjiatët dhe imituesit
nga Soros botuar…
majmunë prej llamarine
bananesh të argjendëta pagëzuar
masturbojnë njëri tjetrin me Beat Generation
dhe shurrën e mburrjes hedhin gjer në re
teksa fshihen me peshqirin e stërpërdorur të Ervinit...
të ish Ervinit mbase……

7
Po ata të tjerët i sheh?
Ata janë kritikët letrarë.
Me syze pa numër
xham zero…
një diplomë uzbeke në xhep dhe ja:
”Sot do flasim për poezinë brilante të Çel Çulit
39 herë fitues çmimesh
44 herë antar jurie
Fleksibiliteti kordial i vokacioneve poetike të pashpallura në terminalet e katër vargjeve të para te poetit tonë të shquar deklamon densitetin asocijativ të kushtëzuar nga metaforat subakute përgjatë një implementimi transversal të fonemave intrasigjente te cilat bashkë me trashendencën e nënkuptuar te vargut neojambik sensibilizojnë për një risi të re te niveleve botërore poetike.”

8
Gjeta mes vargjeve të tyre filozofët e mëncur që shiten rëndom trotuareve…
piktorët brilantë që me dritëhijet ditënetët motmotesh na i sfidojnë…
imazhe marramendëse dalish…kube shtatzëna me qiej mikelanxhelosh
melodi muzikantësh të pavdekshëm që prej kohësh edhe shurdhët i dëgjojnë…
Gjeta karmën dhe nirvanën mes vargjeve të tyre,
taon dhe laon,
budizmin dhe jainizmin,
shramanën dhe brahmanën,
nitçen dhe zarathustrën,
ekzistencialistët dhe nihilistët,
platonët dhe mormonët,
egalitarianët dhe epikurianët,
futuristët dhe ekspresionistët,
bashkë me ta dhe sofistët…
gjeta Borgesin, Kafkën, Tagorën,
diku edhe Kierkegaardin e dëshpëruar,
Shen Agustinin
kutinë dhe Pandorën
e ndonjëherë edhe një Dostojevsk të menduar…
gjeta piktorët në rradhë të vënë
me kryeveprat në duar
kokëulur,
memecë,
ndonjë edhe pa vesh
nga gijotinë e vargjeve të tyre…

9
por Bota dy herë për të njëjtën gjë nuk habitet,
dhe uji që shkon nuk lag dy herë të njëjtin breg…
gjeta gjithshka të njohur mes vargjeve të tyre,
gjithshka të njohur...të vjetëruar...
gjithshka veç atyre vete…
te panjohurve aq shume te njohur
te vetequajturve poete…

10
Mos u verbo nga madheshtia e tyre kurverisht e shitblere
dhe në epshe eunukësh muzën tënde mos e kurvëro….
i pafat të ndjehesh nëse të krahasojnë me dikë tjetër,
sikur edhe me më të madhin e të mëdhenjve nëse ky ekziston…

11
Në mundsh bëju pra ti Hera e Parë!
Hera e Parë…
Unikja…
E papërsëritshmja…
E paimitueshmja…
E pakopjueshmja…
E pavdekshmja…
dhe
habitmë
tronditmë
në mundç me vargun tënd vritmë
siç kurrë s’më ke vrarë
e për një çast mes vargjeve më bëj të shijoj
vetminë tënde madhështore...
atë...
vetminë e Herës së Parë…

12
Në u cmendsh cmëndu një herë e mirë…poet…
pa bujë…
në heshtje…
në vetmi
i pashpresë të mbetesh,
i pashërueshëm…
e me gisht të të tregojnë..
”Ja ai… i çmënduri,
që s’mundëm ta kurojmë…”

(2010)
©artangjyzelhasani

Botë e vockël (variant poetik i tregimit )

E dashur Klarë,
këtë mëngjes nuk do merrem me letërsi
dhe atë tregimin që ty nuk të pëlqeu aq shumë
nuk do e përfundoj sot.
Do të bëj interesantin e vonuar,
ndaj do filozofoj.
Filozofi në mungesë të tjetrit…

U lodha duke rigjetur gjërat e humbura…
Më lodhin stinët që bëjnë sikur ikin
teksa në shekuj piçka jote vazhdon t’i ngjajë asaj të Maries
dhe Mariet janë po ashtu njësoj;
ndryshojnë vetëm nga numri i brekëve të varura në tel dhe
nga diçka tjetër që e shkruajta dhe e fshiva përseri.

Nuk jam i dëshpëruar.
Deshperimi eshte luks i kushtueshëm që kërkon edhe audiencë.
Trishtimi më duket më komod për një njeri të cilit 0 ne boshtin numerik
gjithnjë i duket si një vrimë të cilën po të dojë edhe mund të mos e qijë…

Më trishton aq shumë përpikmëria e kësaj bote, Klarë,
kjo tirani e padukshme që mat kotësinë tonë,
por akoma më shumë trishtohem në momentet kur vetja më duket
si njeriu i duhur
në vendin dhe kohën e duhur.

Koha e duhur: gjithnje.
Vendi i duhur: pranë teje.
Njeriu i duhur: unë.
Njeriu tjetër i duhur: ti.

Ne nuk kemi fëmijë, Klarë.
e ti e dëshiron me ngulm një,
por a e ke pyetur ndonjëherë veten se si do i përgjigjeshe atij
kur të të pyeste
“O ma’ kush e vrau Detin e Vdekur?”

Nuk kemi fëmijë,
por pallohemi çdo javë më shumë se sa mesatarja e parashikuar
nga Raporti i Organizatës Botërore të Shëndetësisë
për Seksin në Vendet në Zhvillim.
Çdo mbrëmje, i kryqëzuar në kryqe të padukshëm,
falem në Mekën tënde leshatore
mes kofshëve të tua dinjitoze…
kollona antike të një Partenoni të mërzitshëm.

Unë s'kam asgjë tjetër të dashur veç teje
që të meritonte t'i thoja lamtumirë, Klarë,
por druaj se nuk do arrish të kuptosh që
lamtumira është thjeshtë një fjalë …
një renditje mekanike gërmash
e lumturia po ashtu…
(Nuk e ke vënë re që ato dy fjalë përbëhen nga të njëjtat gërma...
e prandaj të dyja nuk na arrijnë kurrë…”).
Njerëzit nuk dinë të jenë të lumtur
e as të thonë lamtumirë,
e mua një botë pa lamtumirë më trishton më shumë
se një botë pa lumturi.

Zemrës tënde do i thoja lamtumirë shumë kollaj,
por zemra nuk është aspak më e fisme se zorra e trashë,
jo vetëm te kasapi, por edhe në zgjimet tona rutinore, e dashur:
Jo rastësisht çështjet e zemrës gjykohen më me kthjelltësi kur jemi duke dhjerë…
Të dhjerët është një lamtumirë dhe lumturi e përkohëshme sidoqoftë,
por njerëzit e kanë bërë zakon të mos dhjesin kurrë bashkarisht.

E ti je kaq e lumtur dhe e sigurtë pranë meje.
Më çmënd siguria jote.
Më sëmur.
Më torturon dhe më tall po aq sa edhe iluzioni i ndrrimit të orës.
Ke shekuj që je e sigurtë për mua dhe unë
po aq shekuj që i pafuqishëm mallkoj sigurinë tënde.

Besomë…
Të betohem për ereksionet e mia (qofshin edhe ato të mëngjezit)!

Ti nuk e di se sa herë që të penetroj ty Klarë,
sa herë që gjinjtë e tu mes djersësh dehëse humbasin krenarinë nën thithjen time,
gjithnjë një Marie diku tjetër rënkon në ekstazë
dhe
përsëri e përsëri e përsëri
unë dëgjoj akustikën shurdhuese të Saharasë brenda shpirtit,
të të gjitha saharave të kësaj bote të marra sëbashku.

Nuk kam shpëtim prej teje, Klara
për sa kohë që miliona marie lakuriqe lahen dhe tinëzisht fërkojnë
kaçuben e piçkës buzë lumit ku dehet,
qan,
kërcen,
vidhet e përvidhet
shpirti im cigan
(cigan ti?
ciganëve u ha mutin ti,
më pat thënë dikur një grua aviatori,
edhe pse i dhashë temperaturën e duhur metalurgjisë së saj mishtore)

Nëse do palloja tani një marie tjetër,
brenda meje do dëgjoja rënkimet e tua,
e përsëri e përsëri miliarda marie dhe klara
që shkëmbehen pafundesisht…
shkëmbejnë lëkurat dhe nënlekurat…
sytë, buzët, ngjyrën e flokëve…
gjinjtë..thithat e tyre bashke me venëzat e vogla blu rreth tyre…
barqet dhe piçkat...
uterusët dhe ovaret..kapilarët dhe fijet nervore…
pubiset dhe kaçubet e tyre…
klitorët dhe aromën e sqetullave…
xhelozitë dhe zilitë…
prekjet dhe kafshimet…
ulurimat dhe orgazmat…
deliret dhe ekstazat….
burrat...
dashnorët…
të dashurit…
klientët dhe kalimtarët e një nate të vetme…
spermën,
peshtymat,
dhembet dhe kafshimet e tyre…
e në fund…
tamam në fund të këtij panairi
do më dukej që një jetë të tërë
pasi kam palluar tërë faunën femërore të planetit,
tërë perëndeshat e qiellit,
po palloj edhe statujat…
një statujë…
jo atë të Deas,
por një imitim alla Barbi në një dyqan të lirë kinezësh
që nganjëherë shesin edhe lule.

Klara, edhe sot duke pritur ardhjen tënde,
për të një miliontën herë, u rebelova
mjerueshëm si një krimb leshator aspak i mëndafshtë
në revolucionin tim të vogël e të përditshëm mbi (apo nën?) çarçaf
që si të gjitha lëvizjet revolucionare të shekullit të ri,
përfundoi me nje masturbim dhe nënproduktet e tij
nxehtësisht të dhunshme mbi barkun tim
i fshiva me arushin sykaltër që kishe vënë mbi jastëkun tënd.
Tani do shkoj të bëj dushin e përmortshëm dhe
përsëri e përsëri do mendoj e do mendoj që jam lodhur
duke rigjetur gjërat e humbura…

Pastaj do vish ti Klarë dhe
niçet,
shopenhaurët,
sartrët,
frojdët dhe nxënësit e tyre,
konfucët,
budat,
platonët dhe pjesa tjetër e botës
do largohen nga shkallët e ndryshkura të "fire exit"
për t'u rikthyer nesër...
pasnesër...
tjetër pasnesër...
për t'u rikthyer sa herë që unë do të dua të humbas diçka
e të mos e gjej kurrë përsëri…

E ç’nuk do të jepja për të të humbur ty Klarë,
por ti mos u dëshpëro nga fjalët e mia.
Vallë ia vlen të merakosesh në këtë botë të vockël
ku në të vërtetë asgjë nuk humbet?
__________________

Vazo të thyera (tregim)

Kam kaluar oqeanin dhe jam kthyer për pushime në atdhe. Shtëpia e vjetër. Ndoshta jo. E vjetëruar. Bie erë lagështie. Muret të zbërdhuqur. Dritaret e drunjta të brera nga krimbat dhe kripa. Duhen zëvëndësuar me të reja. Mes korridorit të ngushtë disa pllaka të krisura. Mobiljet e vjetra dhe bibliotekën i kanë mbuluar pluhurat. Edhe librat sigurisht… Të vetmet rreze dielli që depërtojnë këtë shtëpi duket se bien drejt e në gjethet e një fikusi të lartë gjethemadh që gjallon brenda një vazoje, e vjetër dhe e krisur edhe ajo. Por nuk dalloj pluhur në gjethet.

Nënën e gjej si zakonisht të përmalluar dhe fjalëpakë. Gjyshja është bërë dy drehem shpirt. Nëntëdhjetë e kusur vjeç. Stërgjyshe tashmë dhe nëse im bir adoleshent në shkujdesje e sipër do bëjë seks të pakontrolluar me të vluarën e tij ukrainase ka shumë gjasa që gjyshja të bëhet katragjyshe. Nuk ia numërojmë më vitet. E verbër. Prej shumë vitesh lëngon e sëmurë në shtratin e një vdekjeje që çuditërisht vonon.

Kur isha më i ri e më i duruar i shkoja pranë dhe ajo niste e më tregonte ndonjë histori nga të sajat. Por prej kohësh i shmangem kur e shoh që kërkon të më thotë diçka me zë të ulët e fshehurazi të tjerëve…Nuk i afrohem më sepse e di që do më kërkojë ato dy fjalët për të varri i saj. Ka njëzet vjet që më kërkon ato dy fjalë. Jam përpjekur me mijëra herë t’ia shkruaj ato dy fjalë, por nuk mundem. Dhe kështu dy fjalët më janë bërë jo si epitafi i varrit të saj, por si të varrit tim.
Edhe sot duket sikur do me thote dicka te tille...

"Më shkruaj dy fjalë e vurmi te varri! Ke shkruar tërë këto libra e vjersha dhe asnjë rresht për gjyshen që të ka rritur…." përsëris unë fjalët e saj dëshpëruese.

“Jo… jo...lëri fjalët e varrit. Nuk t’i kërkoj më ato… Vazhdo e shkruaj për çupërlinat ti, nuk mërzitet mamaja…… Do të kërkoj diçka tjetër, por m’u beto që do ta kryesh. Betohu për kokë të tët biri", më thotë prerë dhe, si gjithmonë, me gishtin tregues drejt meje. Betohem sipas traditës për gjënë më të shtrenjtë.
” Këput një degë nga fikusi dhe shko e mbille atje…te vendi...te vendi im, e di ti…”
E ka fjalën për varrin e saj.
“Aman moj mama, është shumë larg fshati yt dhe përtoj tani…na çmënde me gjithë atë fikus. Aq shumë e do, xhanëm? Gjithandej me vete atë vazo, dreqi ta marrë…”

Pas nja katër orësh arrij në fshatin e saj. Rrëkëllej një birrë të ftohtë, ndërsa me sy mas distancën për në majë të një kodre përtej lumit ku ndodhet vendi. Një gjysëm ore e mirë në këmbë nëpër atë malore është rruga më e shkurtër.
Teqeja e braktisur, pothuajse rrëzuar. Nxjerr një lopatë nga bagazhi i makinës dhe me hamëndje mbjell degën e fikusit aty ku sipas meje mund të jetë vendi i saj.

Kur kthehem në shtëpi është pothuajse errësirë. Shkoj në dhomën e gjyshes dhe i them që porosinë ia kreva.

“E bëre? E mbolle atje ku të thashë unë? Te vëndi?”
“Po moj mama, e mbolla atje ku më the ti, te vendi…”

Më përqafon fort dhe nis të më puthë duart…Ndjehem i bezdisur, por nuk e jap veten. Në një çast të dytë e kuptoj që i kam bërë një nder shumë të madh. Ajo i ka dashur shumë lulet. Madje më duket se gjëja që ka dashur më shumë në jetën e saj kanë qenë lulet. Sidomos atë fikusin.

“Meqë ma kreve porosinë, ulu këtu të të tregoj diçka”, më thotë.

“Këtë fikus ma ka sjellë im shoq dikur kur sapo ishim njohur. Ai student e unë një vajzë e vogël fshati. Ai i kamur. I shkolluar. Unë jetime. Vinte nga Arabia...Kairo, ku studionte flamëmadhi dhe ma kish sjellë. Ma kish sjellë për kujtim. Dhe u bë vërtet kujtim. Kujtimi i vetëm. I vetmi. Në fillim e mbolla në një vazo, por u rrit. Vazua u thye nga rrënjët. E mbolla në oborr. Pastaj u rrit dhe u bë pemë. Pemë fikusi. Vitet kaluan. Pleqtë e tim shoqi i gëzoheshin teqesë. Unë fikusit. Por edhe letrave që më dërgonte mavria nga andej. Filloi lufta dhe ai nuk erdhi më me pushime. Mbaroi dhe lufta e ai nuk u kthye më. Nuk e lanë. E quanin armik. Nuk e pashë më. As nëna jote që e kisha në bark atëherë nuk e pa kurrë.Veç tre muaj kam qëndruar me të.
Erdhi një kohë kur gjërat ndryshuan. Për të keq. Teqesë ia hoqën çatinë dhe e bënë depo drithi. Na muarrën shtëpi e katandi. Na shpërndanë si zogjtë e korbit dhe muarrmë skorretë…Kur po na ngarkonin në makinën ushtarake doja të merrja një degë fikusi me vete. Nuk më lanë. Fikusi mbeti aty, ndanë varreve. Ashtu i gjelbër. Na çuan larg...në veri… në qytetin e ftohtë ku më pas linde ti…
Një ditë në shtëpinë tonë erdhi një burrë nga fshati im. I biri i një fqinjës së dikurshme. Më kish sjellë një degë nga fikusi ynë. Kur kishin prishur teqenë kishin shkatërruar edhe pemët...ullinjtë…vreshtin… Po më pemët ç’patën xhanëm...? Dhe ai e kish marrë një degë nga fikusi im dhe e kish mbjellë të oborri i tij. Dhe meqë puna e kish sjellë që të vinte me shërbim në qytetin tonë kish menduar të më sillte të fala nga e ëma dhe një dege fikusi si kujtim nga shtëpia ime.”

Gjyshja hesht dhe mbyll sytë për pak çaste. Më kujtohet se sa shumë i lutej Zotit kur unë isha fëmijë që një ditë të ishte e lirë e të kthehej në vendlindjen e saj.

“Dua të shkoj në fshatin tim qoftë edhe për disa orë. Më ka marrë malli.Po më shqyhet zemra. U bënë plot 30 vjet qëkur na përzunë”.
“Po është shumë larg fshati yt nga këtu ku jemi, moj mama! Nuk e sheh ku jemi, në majë të hartës?Jemi shumë larg…Shumë larg!”, dhe i tregoja hartën.
“Larg është, por ka dhe më larg… ka dhe më larg”, pëshpëriste plaka e shkretë dhe vështrimi i zhytej drejt një asgjëkundi që veç ajo e shihte.

Pasi mbushet me frymë mirë dhe rregullon jastëkun pas kurrizit të dobët, gjyshja vazhdon:
“Nuk di a do zërë. Bën shumë ftohtë këtu te ky qytet ku jeton ti tani”. Kështu më tha ai burri. Por fikusi zuri. U rrit edhe ai dhe u bë trung i trashë. Përsëri ma theu vazon. E mbolla në një vazo më të madhe. Por vazot thyheshin nga rrënjët e forta. Thyheshin. Se fikusi i ka rrënjët shumë të forta. U bë si pemë. Si ajo që kisha në fshat. Por në qytet nuk kisha oborr. Dhe zura t’ia pres degët dhe t’ua dhuroja njerëzve. Të njohur e të panjohur. E ata i mbillnin, kush nëpër vazo e kush nëpër oborre. Dimri dhe bora ua vyshkte atyre që i mbillnin në oborr, dhe kështu në pranverë vinin e kërkonin filiza të rinj dhe ua jepja….Ai qytet verior nuk kishte parë kurrë më parë një bimë të tillë.
Vitët kaluan. Shumë vite përsëri. Fikusi u plak e bashkë me të u plaka edhe unë.
Një ditë prej ditësh kohët ndryshuan prapë. Kish ardhur koha që zogjtë e korbit të ktheheshin. Dhe u kthyem në jug, buzë detit në vendlindje. U ngritëm me ç’kishim e ç’nuk kishim dhe erdhëm këtu. Lulet që më zbukuronin ballkonin ua dhurova të njohurve të atij qyteti verior ku jetova shumicën e jetës sime. Mora me vete vetëm fikusin. U vendosëm në qytet. Zumë këtë shtëpi me qira. Të nesërmen shkova në fshat bashkë me tët ëmë. Ec e ec e s’kish të sosur… Teqeja dhe shtëpia ishin braktisur, pothuajse rrëzuar…Eh...ç’të them aman…jetë plot vuajtje. Dhe plot kujtime. Varrit do ia tregoj…. Ja edhe pak…Po shkoj njëqind vjeçe tani. Mavria im vdiq atje larg, por as varri nuk i dihet. I dihet…afër piramidave e ka se aty afër banonte, por ne nuk do ia dimë se ku e ka… Sikur një brinjë të tij të kisha tani këtu…Një kockë të tij…ta mbaja ja këtu, në gjoks. Dhe ti më thua është larg. Eh, evlati im, ka dhe më larg...ka dhe më larg…”

Hesht. E ka mbaruar rrëfimin. Kam mbetur pa fjalë. Duket e lehtësuar. Mund të vdesë e qetë kur të dojë paskëtaj. Fikusi e pret atje. Te vendi.
Rregullon shaminë, tund kokën, pastaj sikur vë buzën në gaz, por vetëm për një cast, vështrimi i syve të verbër i tretet drejt atij asgjëkundit që veç ajo e sheh, dy lotë i rrokullisen faqeve të fishkura, ndërsa mua, si gjithnjë në raste të tilla, më vjen ndërmend që kur isha i vogël kujtoja se të verbërit nuk mund të qajnë…

Unfaithful

THE FOUR HORSEMEN OF THE APOCALYPSE (1921)

Lehtësia e papërballueshme e plagjiaturës (cikel shenimesh mbi hajduterine online) – pjesa e pare

Interneti është bërë një burim gjigand informacioni për secilin. Vetë opsionet e pafund që ai ofron i japin mundesinë secilit të gjejë lehtësisht dhe shpejt materialin që dëshiron, dijen që dëshiron dhe përzgjedhjen e kërkuar. Lehtësia e (papërballueshme) e internetit përvec të mirave të pamohueshme të saj sjell edhe dukuri të dëmshme që lidhen direkt me privacinë ose copyright-in.
Një nga këto dukuri që kanë pushtuar mejdanet virtuale është PLAGJIATURA. Besoj është e tepert të sqarojmë se plagjiatura është vjedhje në të gjitha format e sofistikuara nën të cilat mund të paraqitet. Kemi plagjiaturë kur plagjiati vepron si të jetë ai krjuesi i produktit apo materialit të vjedhur i cili paraqitet sikur është i tiji. Është vjedhje e pronës intelektuale të dikujt tjeter dhe si e tillë e ndëshkueshme edhe nga ligjet përkatëse. Objekt i plagjiaturës mund të jenë artikuj, softëare, video, imazhe, piktura, këngë, krijimtari letrare, shkencore etj etj.
Nese do perifrazoja fjalët e dikujt aspak te kendshem per memorien kolektive botërore “Vjedhja e nje autori quhet plagjiature, kurse vjedhja e disa autoreve njekohesisht konsiderohet nga disa si nje forme e larte dhe e lavderueshme e artit"(!).
Kohe me pare lexova nje poemë të një anonimi i cili pati kurajon të paraqiste si të vetin një kolazh mishmashor poetik të një sërë autorësh të famshëm të letërsisë botërore, pra ishin vjedhur në mënyrë të pamëshirshme dhe shumë të pacipë.

Dukuria 1- plagjiati publikon online vepren e vjedhur te dikujt tjeter duke e paraqitur si veper te tij. Nese dikush mes lexuesve zbulon vjedhjen dhe autorin e vertete te asaj poezie apo proze atehere plagjiati i fshehur nen nje nickname justifikohet me nje “ po une nuk kisha vene emrin tim si autor por vetem e kisha publikuar ate krijim”, duke bere nje alibi shëmtaraqe te xhestit te vet prej hajduti

Dukuria 2- plagjiati publikon online vepren e vjedhur te dikujt tjeter duke e paraqitur si veper te tij. Me me kurajo se rasti i pare ai vendos edhe emrin e tij poshte krijimit. Kur lexuesi e kap edhe kete ne vjedhje e siper plagjiati pafytyresisht hedh tezen: “ e cfare pastaj? ajo veper u perket te gjitheve dhe jo vetem atij qe e ka shkruar” (!). Pra sipas tij eshte nje prone kolektive te cilen mund ta pronesoje cilido. Plagjiati ne kete rast, pervec pafytyresise se tij deshmon edhe faktin qe ai nuk ka dijeni se cdo krijim artistik ligjerisht dhe moralisht konsiderohet prone intelektuale e dikujt tjeter.Pra eshte nje mall me zot dhe jo qesim.

Dukuria 3- plagjiati vjedh jo nje, por nje grup autoresh dhe “krijon” nga veprat e tyre nje kolazh strofash e vargjesh te cilin e paraqet si krijim te vetin (!) Alibia e ketij lloj plagjiatesh kur lexuesi I kap me presh ne duar eshte: Po cfare te keqe ka? Une vertete jam ndikuar nga veprat e X apo Y poet, por une e kam rishkruar ne kendveshtrimin tim idene e tyre artistike (!). Po zoteri i nderuar plagjiat. Askush nuk te ndalon te ndikohesh apo edhe te perdoresh idete e te tjereve (dhe ideja eshte prone intelektuale e atij qe e ka). Por nese i perdor idete dhe krijimet e te tjereve je i detyruar te shenosh emrin e tyre diku, ne menyre qe te mos mashtrosh lexuesin dhe ne menyre qe te mos konsiderohesh vjeddhes I prones se tjetrit. Sipas kesaj llogjike i bie qe sot fale copy paste cdonjeri lehtesisht mund te behet poet, i madh madje, brenda pak minutash.

Cili eshte demi qe vjen nga plagjiatet?

Pak a shume si demi qe na vjen nga hajdutët ne shoqeri. Demtohet/ vidhet prona e dikujt dhe pastaj hajduti del e mburret neper lagjet virtuale per mallin qe e ka ne dore ai tashme dhe e shet si te tijin. Pune e madhe se Bodler vuajti tre vjet per te shkruar “Lulet e se keqes”…vezen e tij une e bej per 5 minuta fale copy paste, dhe duke keqperdorur mirebesimin e lexuesve ka shanse per te perjetuar nje lavdi momentale deri sa nje lexues qe ka lexuar dicka me shume poezi e kap me presh ne dore. E cfarë i mbetet plagjiatit ne kete rast? Sigurisht…plagjiatit nuk ia ndjen shume nese i thone hajdut, se fundja krimi i tij eshte zhvilluar online , pra ne nje mejdan ku sipas tyre secili mund t’i beje cfare t’i doje zemra e sigurisht edhe te vjedhe pa hesap pronen e te tjereve.
Plagjiati shqipo ka dy avantazhe: Se pari gjuha shqipe eshte nje gjuhe jashte motorreve plagjiat-kerkues qe ka aktivizuar interneti ( Dava Shqiperie hesapi...kush do merret me verifikimin e nje hajduti shqipo?)
Se dyti , hajdutet shqipo te internetit jane me shume “sqime” dhe kane prirjen te vjedhin vepra te autoreve shume te njohur, keshtu qe nje lexues i kultivuar i kap lehtesisht me presh ne dore.
Vjedhja ne internet dhe miratimi aprovues i saj nga lexuesit deshmon ne fakt per nje nivel shume te ulet shoqeror te asaj mase qe e aprovon dhe justifikon. Te asaj mase qe duartroket. Te duartrokasesh nje plagjiature te provuar si te tille dhe ta inkurajosh ate do te thote te duartrokasesh nje hajdut dhe krimin e tij dhe te behesh bashkepunëtor në vjedhje.


Tomas Eliot dhe rasti i tij

Tomas Eliot, i njohur boterisht si nje nga poetet me te medhenj te epokes se vet, eshte po ashtu i njohur edhe si nje plagjiatet me te medhenj . Dhe jo ne nje epoke interneti, por ne gjysmen e pare te shekullit te njezete me veprat e tij te publikuara.Dhe jo me pseudonim, por me emrin e tij te vertete. Behet fjale per poemen e famshme “Shkretania” (The Waste Land) per historine e se ciles do shkruhet ne pjesen e dyte te ketyre shenimeve. Eliot gjeti te vidhte vepren e nje autori te panjohur amerikan, Madison Cawein, i cili me vone u be i famshem pikerisht per kete shkak: qe nje korife i poezise boterore kish vjedhur poemen e tij bashke me idete e tij. Dhe kur e akuzuan dhe kur provat deshmuan qarte vjedhjen e tij Eliot u vetembrojt duke i thurrur komente lavderuese vjedhjes qe kish bere, duke u fshehur pas nje sere esesh dhe kritikash qe botoi ku vjedhjen e konsideronte nje forme te larte te artit te te rishkruarit. Te te rishkruarit te vepres se dikujt, por me emrin tend. Pra sipas logjikes se tij, une vertet vjedh nje "benz" te dikujt, por nese une ia nderroj ngjyren atehere ai behet ligjerisht i imi. Kjo eshte ideja e “rishkruarjes” sipas Tomas Eliot.

(vazhdon...)

Ëndërr cigane

Pse o Zot nuk më linde cigan, kur shpirtin endacak më fale?
Buzë lumit ku një qen shkelmohet e këmbana tymi lajmërojnë të dielën
pranë kazanëve ku fustanet akoma të ngrohtë avuj gjinjsh lëshojnë…

orgjitë e mbrëmjes vesë mëngjesi djersijnë...
në çadrat e grisura lëkurat e natës
epshet e ditës cigançe rënkojnë…


Përse o Zot nuk më linde cigan kur shpirtin të tillë ma bëre?
Mes dashurish të ndaluara gjithnjë virtytin dogja...
të fshehta e të ndaluara si vetë lumturia…

Ditëve të rrihesha...të vidhja…kapele kashte të shisja...
netëve puthjet kafshimplote xhelozinë të më vrisnin,
kur zëri gojëndyrë i cigankës të zbukuronte dehjet e mia...


Haj diki daj diki daj haruma vaj
Haj diki daj diki daj haruma vaj

Vargan karrocash të lodhura dhe kuaj të menduar...
rraqe…lecka..fëmijë… pleq… dhe një vashë syzezë...
Në rrudhën mes vetullave të saj të shtrihesha e të vdisja

e pastaj i dehur nga vdekja edhe vdekjen kaçurrele ta deh
e të vyshkesha pastaj… e si jeta pastaj……
vajtimin e cigankës të prisja…të prisja…

Haj diki daj diki daj haruma vaj
Haj diki daj diki daj haruma vaj


Përse o Zot nuk më linde cigan,
kur të lirë pa liri më bëre?

Rob të këtij apartamenti luksoz me orën gjithnjë të kurdisur mbi mur...
ku vizitorët si ora janë vazhdimisht të saktë…tik-tak…
me damat që dëshpërohen kur fytyrave të pudrosura shiu iu pikon …

(por aq lehtë faqkat iu skuqen e gjinjtë iu ndizen…
dhe ëndrrat si faqet e pudrosura iu lagen
kur vargjet e mi fshehurazi bashkeshortëve në paradhomë lexojnë…)


Përse o Zot nuk më linde cigan,
kur të lirë pa liri më bëre

rob të një gruaje të madhërishme që gjithnjë është e njëjta...
kjo grua sqimatare që megjithatë kurrë nuk më bën ta dua...
venave në vend të gjakut ujë pa gaz tashmë lëshuar …

rob i kësaj bote të përpiktë pa ciganë...
botë e kurdisur që oh sa shume dua ta vras
një ditë…ashtu kot...shpenguar…

Amaneti (dhe n'gegnisht)

Amaneti

Ruaj pak dashuri për në fund, o njeri i mirë,
se shpejt gostia jote do venitet e mbarojë…
mikeshat e djeshme do të treten në errësirë
e në mëngjesin e sprapsëm askush s’do të të kujtojë…

nga dashuritë e mëdha një copëz rrëmbeje dhe fshihe
nga sytë epshorë të sirenës së rradhës,
në shpirtin tënd struke…në zemër mbille...
e po munde edhe në pjesën e padukshme të hënës…

nëse një ditë do të ndjehesh i huaj
në të huaja gosti pa ndrojtje shko…
e në u ndjefsh edhe atje i paftuar,
së paku veten do duash si dikur ato…

(1986)

dhe n'gegnisht:


Ruj pak dashni për n'fund, or njeri i mirë,
se shpejt gostia tande do t'mbarojë…
miket e djeshme do t'hupin n'errsinë
e n'mgjesin e sprapsm askush s’do t'kujtojë…

nga dashnitë e mdha nji copz rrëmbeje...fshihe
nga sytë epshnorë t'sirenës s'rradhës,
n'shpirtin tand struke…n'zemër mbille...
e n'mujç ene n'pjesn e padukshme t'hanës…

n'se nji dit' do t'ndjehesh i huj
n't'huja gosti pa droj' ti shko…
e n'u ndjefsh 'ne atje i paftum,
s'pakut vedin do dush si dikur ato…

(1986)

Ca shenime dhe nje horoskop internetor shqiptar

Ca shenime...

Pas shume vite ecejakjesh mes forumeve virtuale shqiptare kam arritur ne mendimin se interneti shpesh eshte parajse e injorances dhe harbuterise se perdoruesve te vet shqiptare.
Shumica dermuese e tyre (por fatmiresisht akoma jo te gjithe)perbehet nga Sharlatane, Plagjiatore, Rrugace, Sherrxhinj,Ziliqare, Mergimtare Qaramane, Bastarde pa Atdhe,"Filozofe", Derra, Nostalgjike te cilet e ulin shume vleren relative te vete forumeve virtuale shqiptare.
Sot gjithkush mund te ulet para nje tastiere dhe te perdore internetin. Bashke me ate pakice njerezish qe internetin e perdorin per te fituar apo dhuruar vlera, internetin e perdorin edhe te dehurit, drogaxhinjte, rrugacet, matufet, te rrjedhurit, te semuret nervore,ekstremistet fetare te cdo krahu, terroriste, anarkiste,injorante e te tjere sojsezer. Sigurisht e drejta e tyre e pamohueshme ne nje bote gjitheperfshirese.
Kam pare se si perballe furise se vazhdueshme ( e ngjashme me dyndjet mongole) te kesaj turme laramane injorantesh jane "gjunjezuar" dhe "shkallmuar" profesionalizmi dhe dija e specializuar. Shqiptare profesionalisht te certifikuar ne universitetet apo nga institucionet me prestigjioze te Shqiperise, Europes apo te Amerikes, specialiste qe i kane kushtuar nje jete te tere profesionit te tyre,shkencetare, historiane, shkrimtare, artiste, dijetare dhe mendimtare shqiptare, keqperdoren fale internetit nga turma e pafundme e guzhinjereve,kameriereve, pjatalaresve,xhamalaresve, pllakaxhinjve, drogaxhinjve,analfabeteve si te ishin plehra.Mjafton te besh nje vizite ne forumet shqiptare te virtualitetit dhe do bindesh shume shpejt per kete fakt.
Te mahnit lehtesia me te cilen te njejtet njerez anonime pas nje pseudonimi jane "eksperte" te "gjithanshem" ne temat e arkeologjise,historise,teologjise,mitologjise, matematikes, meteorologjise, kritikes letrare, artit poetik,piktures,operes,muzikes,shkences,gjuhesise,astronomise, morfologjise, midhjeve dhe peshkut,ekonomise dhe finances, gjeopolitikes,politikes se brendshme, te jashtme, burses, traktateve filozofike, zgjedhjet parlamentare ne Kenia, borxhin e jashtem te Bregut te Fildishte,traditen eskimeze te qendisjes dhe rolin siperor te nyjeve shquese ne gramatiken mongole etj...etj...etj...
Kam pare se si "rrezohen" si pras para kesaj furie virtuale injoratesh arrogante personalitete si Kadare,Konica,Pipa, Camaj,Koliqi, Kokona, Ekrem Bej Vlora,etj...e me tej ne bote Umberto Eko, Sartri e co,si edhe tere ajo mase gjigandesh te spikatur te dijes boterore qe perfaqesohet nga korifenj te pranuar boterisht si te tille.
Sigurisht dija e certifikuar boterore apo shqiptare nuk peson asgje ne te vertete nga hordhite injorante dhe narciste te shqipove te rinj ne internet apo ne pellgjet virtuale shqiptare. Shqetesimi im ka te beje me faktin se shqipot e rinj me shume pak perjashtime jane protagoniste dhe njekohesisht viktima te nje regresi qe ne trajte rrethi vicioz shkon deri ne urrejtje per sallat e bibliotekave, librarive e shpesh urrejtje per vete librin dhe dijen (se sa per autoret ata prej kohesh konsiderohen si njerez te pavlere per hordhite e shqipove te rinj-produkt anonim i virtualitetit).
Sic duket Interneti ka realizuar pikerisht ate qe nuk e realizoi dot as Marksi dhe as revolucionet bolshevike me teorine e tij per barazine e vlerave mes turmes njerezore. Nese do perifrazoja ate qe thote Shvejku per Burgun e Garnizonit, do te thoja qe ne Burgun e Internetit ekziston nje liri dhe barazi te cilen Marksi dhe socialistet nuk e kane pare as ne enderr... Vetem fale internetit nje analfabet mund te replikoje me nje akademik dhe ta munde ate ne "dialog" dhe "argumenta". Vetem ne internet nje palaco i pafytyre mund te marre kurajon te perdhose nje profesionist dinjitoz. Vetem ne internet i fshehur pas nje pseudonimi nje coban i rreckosur dhish mund te te hiqet si tregtar i pasur devesh...Pseudonimi virtual i inkurajon frikacaket dhe te dobtit (menderisht dhe intelektualisht) shume me teper se shkruesit e letrave te dikurshme anonime anonimati i tyre. Forumet virtuale shqiptare te internetit ne shumicen e rasteve jane parajsa e turmes injorante dhe sketerra e individit te ditur. Jane mjeti me efikas qe turma anonime injorante perdor ne luften e saj gjenetike e te perjetshme kunder individit te spikatur per diturine dhe kulturen profesionale. Interneti i keqperdorur eshte mjedisi ku injoranca njerezore po njeh zenitin e vet. Dhe natyrisht interneti eshte shpikja/mjeti me i keqperdorshem i kesaj bote. Me i keqperdorshem edhe se sa energjia atomike.
Nese interneti do te ishte vetem nje pjese e vogel e jetes se perditshme te shqipove te rinj nuk do shqetesohesha edhe aq shume nga hordhite e tyre virtuale. Por eshte fakt qe per njerezimin interneti po fiton me shume terren se jeta reale dhe ne kete kendveshtrim shqipot e rinj mund te thuhet me plot gojen se JETOJNE TOTALISHT JETEN E TYRE ne boten virtuale te internetit. Aty njihen, miqesohen, dashurojne, urrehen, bejne miq dhe armiq, aty shahen dhe puthen, aty martohen dhe divorcohen,aty shpalosin dijet dhe mosdijet e tyre,( me se shumti injorancen dhe intolerancen e tyre),aty hiqen si te ditur fale copy-paste, aty shesin mend, aty mburren se jane me te mencurit e me te fortet e dynjase, aty bejne marketingun e endrrave te tyre te vogla, aty hane, pine, dhjesin dhe lindin,aty rriten e aty zhvillohen karakteret e tyre, aty marrin perceptimet e tyre baze rreth botes qe i rrethon (edhe ajo virtuale si ata vete), etj..etj.
A mund te permiresohet e ndryshohet kjo situate me shqipot e rinj? Nuk besoj.
E pamundur te ndryshohet.Kete ide ma perforcon edhe niveli i ulet i sistemit aresimor ne Shqiperi. Edhe te rinjte perendimore jetojne ne internet, por jo tere jeten e tyre. Jetojne vec nje pjese te saj. Pjesen tjeter ua mbush shkolla dhe dijet e qendrueshme qe ata marrin ne sistemin edukativ te vendeve te tyre qe shtrihet nga burgjet deri te akademite dhe universitetet. Nese per nje te ri perendimor interneti eshte vecse nje pjese e jetes se tyre, per shqipot e rinj ai eshte e tere jeta e tyre. Dhe kjo eshte fatkeqesia e sotme. Neser ajo mund te jete mynxyra e madhe kur mendon se ne duart e kujt hordhie injorantesh e sharlatanesh do jene fatet dhe e ardhmja e vendit. Se dijen e vetme ata e marrin nga copy-paste rastesor fale internetit dhe jo si pasoje e studimeve minimale ne fushen ku pretendojne "dijet" e tyre te gjithanshme.Vjen nje cast kur injoranca legjitimohet si normalitet i pashmangshem i shoqerise shqiptare fale faktit qe hordhia e shqipove te rinj injorante te internetit perben shumicen dermuese dhe si pasoje e ketij normaliteti edhe ajo pjese e vogel e vlefshme dhe profesionalisht e aresimuar e rinise shqiptare te mos e gjeje vetveten ne mjedisin mbytes te hordhise dhe te tkurret e te zvoglohet gjithnje e me shume...ose te vazhdoje arratine nga vendi i vet ne ate qe me te drejte quhet rrjedhje e trurit nga Shqiperia.
Se ne c'sketerre mund ta coje nje vend injoranca,dija gjysmake, narcizmi dhe harbuteria kete e kane te qarte shqiptaret me mire se kushdo komb tjeter ne bote...Dhe te mendosh se nga kjo hordhi injorantesh qe perben shumicen e shqipove te rinj do te dalin bashkeshortet e ardhshem dhe prinderit e neserm, eshte lehtesisht e kuptueshme se cfare niveli kulturor dhe edukativ do te kene pasardhesit e tyre...

...dhe nje Horoskop Internetor Shqiptar

Shenja e Sharlatanit

Ky tip ndeshet gjithnjë e më shumë në mjedisin virtual shqiptar të internetit. Zakonisht është egocentrik dhe kërkon të jetë në qendër të vëmendjes me komentet e tij. Është tipi që “di gjithshka” dhe ka një "përgjigje" për gjithshka. Zotërues dijesh të vonuara dhe gjysmake. Për të dija dhe kultura botërore ka filluar menjëherë pas shpikjes së internetit. “Dijet” dhe “njohuritë” e këtij takëmi zhduken sa herë që shkëputet aksidentalisht sinjali i internetit. Zakonisht ky tip nis e lexon pas moshës 30 vjeçare dhe më saktë kur sapo ka njohur virtualisht ndonjë “chicken” të cilën duhet ta impresonojë me “erudicionin” e vet. Copy paste është oksigjeni i përhershëm i të lindurve nën këtë shenjë. Kjo shenjë përputhet shumë me atë të Plagjiatorit.


Shenja e Plagjiatorit

Të lindurit nën këtë shenjë karakterizohen nga një dëshirë e papërballueshme për të vjedhur gjërat e të tjerëve. Të paaftë për të krijuar produkte origjinale të vetat e gjejnë të udhës të grabisin mundin e të tjerëve dhe ta paraqesin si të tyrin. Zakonisht janë "studiues", "analistë apo "shkrimtare" që në kohën tjetër të lirë punojnë si kamerierë ose pjatalarës. Ndahen në dy takëme. Njëri e pranon faktin që vjedh të tjerët madje mburret me këtë ves që e konsideron si një virtut postmodernist, kursë disa të tjerë dëshpërimisht përpiqen ta fshehin vjedhjen edhe kur i kanë zënë me presh në dorë. Të lindurit nën këtë shenjë shkojnë mirë me Sharlatanin dhe me ndonjëherë në varësi të lëvizjes së yjeve edhe me Filozofin e Vonuar.



Shenja e Bastardit ose e Qytetarit Pa Atdhe

Siç e thotë edhe vetë emërtesa e kësaj shenje janë njerëz që kanë humbur Atdheun e tyre (nëse kanë pasur dikur një të tillë) dhe meqë asnjë atdhe tjetër nuk i adopton kanë vendosur të adoptojnë vetë ata gjithë pjesën e botës pa atdheun e tyre. Urrejtja dhe neveria për çdo gjë shqiptare e dallon këtë takëm nga të tjerët ashtu si lëkura e zezë dallon një zezak nga një i bardhë.Karakterizohen nga nje zell epileptik ne veprimet e tyre te perditshme.
Dallohen lehtësisht ngaqë fjalën “kombëtar” e kanë zëvëndësuar më fjalën “kombëtarist” dhe fjalën “shqiptare” me “shqiptariste”, ndërsa togfjalëshi i tyre e preferuar është “diskursi kombëtarist”, togfjalësh që e përdorin sa herë që kanë nevojë për klizmë.

Shenja e Mërgimtarit Qaraman

Është e kundërta e ekzagjeruar e shenjës së Bastardit. Të lindurit nën këtë shenjë dallohen nga një zhvillim i tejskajshëm i gjendrës së lotëve. Lotët e tyre shoqërohen gjithnjë me toponime dhe togfjalësha si rruga Ali Demi, Myslym Shyri, Rruga e Liceut, Pallati i Kulturës, nënat shamizeza të pallatit, rakia e Skraparit, Uji i Glinës, mishi i qingjit në hell, e plot ah-e e uh-e përmallimi. Të krijohet përshtypja se të lindurit e kësaj shenje i kanë çuar dhunshëm në Perëndim duke u mohuar kësisoj kënaqësinë e të qënurit në atdhe të cilin e perceptojnë vetëm në trajtë të “mëmëdhëmbjes”.
Kjo shenjë nuk konsiderohet e dëmshme për meteorologjinë, pavarësisht sasisë së madhe të lotëve që e karakterizon, gjë që në ndonjë rast mund të çojë në përllogaritje jo fort të sakta të rreshjeve mbi vendin tonë.


Shenja e “Dhelprës me Rushtë”

Të lindurit nën këtë shenjë karakterizohen nga një mani pothuajse e lindur për të urryer e përçmuar çdokënd që rrezaton sukses, kulture dhe dije pa dallim feje ideje dhe krahine. Viktimat e kësaj shenje janë zakonisht korifenjtë dhe të spikaturit e fushave të ndryshme të artit shkencës dhe kulturës. I linduri nën këtë shenjë e ka të pamundur të mos shprehë mospëlqim dhe përçmim zakonisht me tone agresive për çdo gjë që është e pranuar publikisht si diçka me vlerë. Vetë metafora e "dhelprës me rrushtë" jep më mirë se çdo gjë motivet nën të cilat jetojnë dhe vegjetojnë në ambjentet virtuale të internetit keto produkte te uthulles se forte.

Shenja e Filozofit të Vonuar

Edhe të lindurit e kësaj shenjë zakonisht janë kamerierë ose pjatalarës. Jane njerez qe kane hyre me shume vonese ne kontakt me librin dhe kjo fale internetit. Këta e kanë të pamundur të flasin edhe për gjënë më të thjeshtë pa cituar emra filozofësh estetësh ideologësh. Këta nuk kanë mendimin e tyre për asgjë. Pa citimet e të tjerëve ky takëm filozofësh të vonuar shkon drejt zhdukjes. Ky takëm pjatalarësish zakonisht i fillon përsiatjet e veta “filozofike” me fjalë të tilla si “Unë dhe Platoni në kundërshtim me cfarë pretendon Hegeli dhe Hjumi” ose “Ndryshe nga Aristoteli unë dhe Kanti mendojmë se…”. Edhe të lindurit nën këtë shenjë shkojnë mirë me ata të shënjës së Sharlatanit dhe Plagjiatorit, me sa duket edhe si pasojë e afërsisë së profesioneve që bëjnë në jetën reale.


Shenja e Çmitizuesit

Të lindurit nën këtë shenjë janë një takëm original. Pasi “çmitizuan” tërë etnogjenezen shqipe, gjuhën dhe kombin shqiptar, Historinë e Shqipërisë bashkë me Heroin,Flamurin dhe Himnin Kombetar iu vërsulën rilindasve, Frasherllinjve, Fishtes,Migjenit, Kadarese, Nënë Terezes, Ali Pashës dhe Karamahmutit,e me tej perseri zanoreve dhe bashkëtingëlloreve, emrave dhe tingujve. Pasi kanë çmitizuar kulturën dhe traditën, malet dhe fushat, shiun dhe dëborën, zogjte dhe pulat, gratë dhe burrat, luftërat dhe paqet, të gjallët e të vdekurit e Shqipërisë, shumë shpejt do arrijnë në një stad të ri me çmitizimin e miteve të tilla si “Babai” dhe “Nëna”. Siç e keni kuptuar çmitizimet e këtij takëmi i drejtohen çdo gjëje shqiptare. Ky takëm ndahet në dy sorrollope. Sorrollopi i parë përbëhet nga vllehë ose nenprodukte pothuajseshqiptare te tyre, kurse i dyti nga mercenare soroistë. Ngjajnë shumë me takëmin e Bastardëve, nga i cili nuk i dallon asgjë veç nevojës më të shpeshtë për klizmë.

(Ekzistojne edhe shenja te tjera te horoskopit internetor, por meqe nuk jane ekskluzivisht shqiptare nuk e pashe tw aresyeshme t’i pershkruaj…)

Me mirenjohje per lexuesit e mi ne vend te poezise se rradhes...

Si gjithnjë para dritave të kuqe…

Kam ndaluar përsëri para dritave të kuqe.
Në bordellin e mëndjes sime si gjithnjë në të tilla raste kurvërojnë mendimet. Të shumtë. Të varfër. Të vjetër. Të trukuar. Rioshë. Lakuriqë. Gjithnjë lakuriqë. Tundues. Epshorë.
Kurvërojnë natyrshëm pa mundur të ngrihen në nivelin e prostitucionit. Ndoshta jam i martuar më shumë se çduhet dhe tashmë nuk jam aq tradhëtor sa të mund të bëj dashuri me mendimet e mia.
Kam veç dy mundësi të parrezikshme. Të pallohem me to ose t’i refuzoj. Nëse do zgjedh pallimin kam frikë se do ndodhte ajo, e padëshirueshmja e përjetshme, mbarsja. Në bordellin e mendjes sime nuk ka sallë lindjeje. I sapolinduri bie drejt e në dyshemën kockore duke pasur shumë shanse të mbetet përjetësisht sakat. Mendimet sakate fillimisht i mblidhja në…Hmmm… Vërtet, ku i mblidhja? Ç’kam bërë me mendimet sakate? Mbaj mend që kam patur shumë të tillë. Por nuk di sa ku janë tani.
Sigurisht në anën e pasme të bordellit ndodhet një boudoir ku dikur unë bëja dashuri të lirë me mendimet e mia. Mbarsesha dhe lindja mendime të reja. I ushqeja …i rrisja dhe bëja dashuri inçestuoze me to derisa mbarsesha…Por eh…kjo shumë kohë më parë….Para se ato të shtoheshin aq sa të krijonin harem.
Këtë herë nuk e di saktësisht se çfarë do të mbarsej, unë apo mendimet e mia dhe më e keqja është se nuk di nëse mbarsja do rezultojë me pjellje. Kam frikë se mbarsja do të jetë e fundit dhe kësisoj edhe e përjetshme pa asnjë mundësi pjelljeje apo aborti.
Jo. Nuk mund të pallohem me mendimet e mia për sa kohë që ekziston frika nga mbarsja. Po sikur të më kërkonin atësinë e foshnjes?
Ndaj ato mbeten përjetësisht aty në gjëndjen fëminore. Një harem marramendës mendimesh dhe unë eunuku i tyre. Ato mbeten aty. Të papalluara dhe të papaguara dhe unë nën belbëzimën qesëndisëse të papagallit të verbër të kujtesës. “Hej, eunuk, zgjohu! Kurvëria është prostitucion në gjendje foshnjore, kurse prostitucioni është paradhoma e vdekjes së kurvërisë. Jepi jetë haremit! ”, më thotë vazhdimisht zëri i tij i çjerrë. Por nuk guxoj. Nuk guxoj dot. Mendimet e vjetra janë të lodhshme si gratë në menopauzë dhe unë jam i lodhur prej tyre. Po. Janë si gratë. Nëse janë kurva duhen trajtuar si zonja. Nëse janë zonja duhen trajtuar si kurva. E ngatërruar shumë kjo punë e bordelleve dhe haremeve. E shoh që edhe këtë rradhë nuk i dhashë dot dum.
Ndizen dritat jeshile dhe gjithsesi bëj diçka. I jap gaz makinës deri në semaforin tjetër.

Nocturn

Është mbrëmje. Nuk është pranverë, edhe pse kanë çelur lule. Lule- zanafille nga varganë jargavanësh rrethuar. Është qetësi. Nuk është heshtje kjo. Por as zhurmë. Është ujvarë varrezash me mërmërima të mermerta.
I afrohesh varrit bosh të Jaranit të Fundit. Zhvishesh. Shtrihesh mbi të dhe dëgjon mer-mër-imën.
S’je e bukur, por tani je lakuriq dhe, mesa duket, qoftë edhe për pak çaste, e lavdishme. E lavdishme si çdo femër dhe veçanërisht sa çdo femër që i kushtohen rreshta si këto. Lavdi e lakuriqtë që mbi Harkun e Triumfit shkujdesur mbathjet var, ndërsa një Ikarus* pa I, pa krahë dhe pa ca shkronja të tjera mbi buzët e tua rrëzohet. Hëna qirinj te shkrire mbi katedralet e gjinjve të derdh, ndërsa ti në agoninë e përpëlitjes rrëmben qiellin…e vjedh…e shkul…e bën tëndin dhe me yjet e përflakur i vë zjarrin tajgës së fundbarkut tënd...
Më pas vjen nata, errësira sui generis, dhe askush nuk e di se ç’ndodh. Askush. Askush nuk do e mësojë kurrë.
Dita do të agojë e pagojë dhe pa e ditur.
E pagojë derisa Yll’ i Mëngjesit mes shalëve të tua të shuhet plotësisht pa u keqkuptuar nga astrologët, rojet e varrezave dhe nga unë-mirembajtësi i katedraleve.

*Ikarus sipas mitologjise greke ishte nje personazh qe u perpoq te fluturonte, por kur kaloi prane diellit iu shkrine krahet prej dylli dhe u rrezua.

Paradoks

I vura zemrës nje gur dhe ajo u be varr.
Varret u shtuan dhe u bene varreze.
Pastaj prita tërë jetën qe aty
të lulëzonte dicka.

Per te gjithe ne...

Pjesa qe pason eshte marre nga romani im i pare ("Bushtra"). Eshte nje histori e shkruar apo e treguar nga dikush qe nuk e mbaj mend e qe une e vura ne gojen e nje personazhi qe tregon nje histori...


“Na ishte njehere nje piktor i talentuar , por i varfer , si pasoje e jetes se parregullt qe bente . Pinte alkool dhe luante bixhoz te gjitha parate qe fitonte nga arti i tij . Kur u ish afruar te dyzetave ishte katandisur ne pothuajse lypes. Duke u endur rrugeve ne kerkim te ndonje lemoshe i zuri syri nje shpallje ne te cilen shkruhej : ” Konkurs per portretin me te bukur te nje femije. Fituesi fiton 30 mije franga ari ! Nxitoni te paraqisni veprën tuaj ! ”.
Duke e parë veten e tij pa rrugëdalje, piktori vendosi të konkuronte. Ndoshta piktura e tij do të fitonte vendin e parë dhe me paratë e fituara mund të jetonte mirë për shumë vjet. Kështu, pasi brodhi për ditë të tëra nga një kopësht fëmijësh në tjetrin, gjeti një fëmijë të bukur,me sytë dhe fytyrën më ëngjëllore që kish parë ndonjëherë . Një fytyrë e ciltër me një pafajësi hyjnore. E vizatoi plot pasion dhe pasi e paraqiti para jurisë fitoi vertetë cmimin e parë dhe sasinë e ëndërruar të parave. Me ato para jetoi i qetë edhe nja njëzet vjet.
Por veset e tij, alkooli dhe bixhozi, e katandisën përsëri në një lypsar. Një ditë prej ditësh, duke u endur rrugëve, i zuri syri një shpallje : ”Konkurs për një portret krimineli! Fituesi shpërblehet me 30 mijë franga ari! ”
Brodhi piktori ynë burg më burg deri sa një ditë, në një qeli, gjeti një kriminel profesionist, me një fytyrë të egër e plot shenja thikash , me një vështrim plot urrejtje dhe mllef që të fuste frikën deri në palcë. E vizatoi edhe portretin e frikshëm dhe përsëri fitoi cmimin e parë dhe shumën e parave me të cilat i shtyu edhe disa vjet jetesë normale. Por përsëri veset e tij nuk vonuan ta katandisin si keq e mos më keq. Tashmë ishte plakur shumë dhe nuk mund të vizatonte më. Kishte shitur gjithshka për t’u ushqyer. I kishin mbetur vetëm dy pikturat e famshme të konkurseve pa shitur. E vogëlushit dhe e kriminelit. Vendosi t’ua shiste vetë atyre portretet e tyre, ndaj shkoi për të kërkuar adresat dhe emrat e tyre në një zyrë të gjëndjes civile. Aty mësoi se vogëlushi dhe krimineli ishte i njëjti person që kishte përfunduar me vetëvrasje pak kohë më parë…”


__________________

“Stina e Pestë”( Parathënie e librit)

Kjo vepër e krijuar në mënyrë kaq të papritur e fare të paqëllimshme nga Aida Dizdari dhe Artan Gj. Hasani është një bisede poetike. Personazhet janë dy poetë bredharakë e eksplorues të hapësirës virtuale, të cilët në zyrën e regjistrimit të popullsisë së internetit figurojnë me emrat whisper dhe bluemoon.
Këta personazhe të trilluar zbarkojnë në një forum letrar dhe e gjejnë frymëzimin tek njëri-tjetri, duke e bërë atë copë hapësire virtuale, ishullthin e tyre qe s’është fare i shkretë. Një publik besnik i mbështet gjithfarësoj e i kërkon, dhe ata i përgjigjen me të gjithë forcën atij, duke u bërë kështu krijuesit e një produkti të shoqërisë online; duke i dhuruar vargjet e tyre shumë më parë se t’i gdhendnin në këtë libër.
Është ambienti virtual i cili shpesh hap më shume dyer se ai real dhe u dhuron një mundësi të shkëlqyer këtyre dy talenteve.
Që në fillim poezia e whisper-it është frymëzim për bluemoon. Ajo i lexon me emocion vargjet e personazhit të panjohur, pa e vrarë mendjen kush fshihet pas tij. Vendos atëherë të lërë një gjurmë të vetes me një koment e prej aty përgjigjja poetike e whisper-it. Nuk ka gjë të veçantë në këtë. Ndodhi ashtu siç ndodh një shkëmbim batutash mes të panjohurish në jetën e vërtetë. Por biseda fillon poetike dhe ngadalë, mes poezish, merr udhën e një trillimi poetik.
Qëllimet e tij bëhen gjithmonë e më të prekshme e të hapura, por bluemoon e tërheq dallgën e vet. Fare thjesht, whisper atëherë falënderon publikun, tashmë një turmë spektatoresh të pasionuar, me një përkulje elegante dhe ul siparin. Gjithçka dukej e përfunduar, kur ajo papritur vendos të rrëmbejë penën e të shkasë sërish mbi të njëjtën valë të kreshpëruar. E kishte deklaruar që në fillim se kjo ish udha për t’u bërë thjesht një dorë shkumë, megjithatë tashmë kish bërë zgjedhjen e vet.
bluemoon dhe whisper nisin atëherë, me të njëjtin ritëm të përbashkët, t’u japin formë takimit të vargjeve të tyre, një surprizë poetike e cila dhuron fjalë që ndjekin lëvizjen e valëve; fjalë që na bëjnë të pluskojmë, na përkundin më parë e më pas na trullosin, duke lëvizur ndrojtur nganjëherë, e duke u thërrmuar shkëmbinjsh me forcë diku tjetër.
Në historinë e tyre prej të dashuruarish, whisper dhe bluemoon – dy personazhet e përrallës së shkruar nga Artani dhe Aida – shprehin lirshëm ndjeshmërinë e tyre dashurore dhe erotike, pa lënë asnjë shenjë të dukshme. Në të vërtetë ata gdhendin pafundësisht shtratin e detit të tyre duke na dhuruar një shprehje të re artistike dhe një risi: dialogun poetik, një dialog ky, që prek vetëm për disa çaste bregun e më pas niset në kërkim hapësirash të reja.
Mes vargjesh të shkriftë e të rrjedhshëm, autorët, nuk i lëshohen poezisë së tyre, por i marrin përdore fjalët e i shpien drejt plazhesh të reja, deri sa mbërrijnë në atë që do të jetë dimensioni i personazheve të tyre – stina e pestë – e vetmja që mund të mirëpresë e të mbushë me ajër lidhjen e bluemoon dhe whisper, një lidhje unike, një marrëdhënie pa vend dhe pa kohë.
E nëse poeteve shpesh u ndodh të shkruajnë si pasojë e frymëzimit nga një çfarëkush i jashtëm i cili jo me doemos duhet të kuptojë vargjet e tyre, këtu në stinën e pestë të dialogut poetik, përpjekja për të kuptuar dhe për të interpretuar vargjet e njëri – tjetrit është e ashpër dhe e domosdoshme. Personazhet ushqehen me përgjigjet e njëri – tjetrit. Është e paevitueshme pra për bluemoon dhe whisper të mos bëhen njëri frymëzim i tjetrit, njëri gjykatës i tjetrit. Ura me dy kahe është ndërtuar tashmë që ata të drejtojnë e të mësojnë njëri – tjetrin, duke braktisur çdo pretendim mbi stilin apo formën personale të të shkruarit, për t’ia dhuruar vargjet e reja veprës që po krijojnë. Ata anullojnë vetveten poetikisht në shërbim të së përbashkëtës, pikërisht si një valë që pushon së qeni e tillë për t’iu dhuruar detit.
Pikërisht këtu qëndron dhe risia e kësaj poezie: forma dhe stili i poetit përzihet me formën dhe stilin e poetes, si në takimin mes dy trupash; përgjigjja e njërit vjen si pasojë e asaj çka beson se ka kuptuar prej qëllimeve të tjetrës, në një magji që rri pezull mes sigurisë e pasigurisë, një lojë bashkëpunimi që lëshohet mbi letër me penelata të dukshme por që qëllimisht na vështrojnë pas një veli. E gjitha kjo mundësohet nga interneti, që i peshkoi këto dy talente në det të hapur e i solli deri këtu në bregun tonë, mes këtyre fletëve.

Roberta Giallorenzi

Spektakël poetik në internet

Spektakël poetik në internet

nga Ermir Hoxha

Universi kibernetik virtual është ai që vitet e fundit po i bën karshillëk universit real, fizik, pothuajse në çdo aspekt të jetës. Është thënë e po thuhet çdo ditë, se njeriu po merr trajta kibernetike, duke bërë mrekullira, por si kosto po paguan një farë dembellëku, përtacie; ç‘është më tragjike, ikje nga përftimi i dijes në mënyrë të mirëfilltë, me anë të asaj tradicionale të leximit apo më shumë akoma dhe shprehur metaforikisht privim nga konsumimi i jetës si mall i freskët, duke u “ushqyer” më tepër me gjendje të konservuara dhe frigoriferike. Por, një rast i fundit që vjen nga ky dimension i përket mrekullive të internetit, aq më tepër kur fjala është për ndjesitë e holla të përdoruesve të “sëmurë” të tij, individë që u dalin kokërdhokët e syve, duke qëndruar me orë të tëra para kompjuterit, pra të atyre që e lëvrojnë dhe e pëlqejnë poezinë në jetë e padiskutim në internet. Nuk është ndonjë gjë e jashtëzakonshme që dy a më shumë njerëz të njihen në forume e chat, madje dhe të martohen më pas, por rasti e sjell që dy njerëz botojnë një libër me autorësi të përbashkët, ndërkohë që nuk njihen fare. Libri i tyre, që sapo ka dalë nga botimi prej shtëpisë botuese “Izabel”, quhet edhe “Stina e pestë” dhe është një dialog poetik mes tyre nisur rastësisht, aty nga nëntori i vitit 2005. Whisper dhe Bluemoon janë një djalë nga Shqipëria dhe një vajzë shqiptare me banim në Itali, që padashur ndodhen në një komunikim poetik mes tyre, të nisur si pasojë e një komenti që Bluemoon u bën krijimeve të Whisper-it. Të dy janë shumë të pasionuar pas poezisë; Bluemoon ka shkruar vargje që e vogël, por pa mundur t‘i botojë. Ndërsa Whisper ka botuar në poezi e prozë disa libra. E deliruar pas krijimeve të Whisper-it, Bluemoon u bën një koment vlerësues atyre. Dhe Whisper vendos t‘ia kthejë në vargje përgjigjen. Kështu, ata nisin të dialogojnë poetikisht me njëri-tjetrin, duke krijuar poezi njëra pas tjetrës. Ja një prej krijimeve të para mes tyre, ku Whisper i shkruan: afroje veshin tënd të vockël…/e ndjen? E dëgjon/ si fllad vjen, si puhizë shkon/në bllokun e poetit pëshpërimë e vonuar/gjethesh mbuluar stinët ngatërron. I përgjigjet Bluemoon: Ja ku e ndjeva pëshpërimën/ëmbël erdhi këtë herë…/flladi, era stuhia e bregut/ç‘vlerë kanë kur s‘ka poet?/Le t‘i ngatërrojë stinët/le të shkruajë vonë në bllok/frymën prej gjoksit ia ndjeva sonte/e këngës qe më e ëmbla notë…

Tashmë, dialogu mes tyre ka marrë rropullitë e nuk ndalet. Rreth e rrotull tyre krijohen dhe masa spektatorësh po në forum, që ngazëllehen me krijimet e tyre, gjuhën poetike me të cilën kanë filluar të njihen dhe të jetojnë virtualisht. Siç e shpreh në parathënie kritikja letrare italiane Roberta Giallorenzi: Këta personazhe të trilluar zbarkojnë në një forum letrar dhe e gjejnë frymëzimin te njëri-tjetri, duke e bërë atë copë hapësire virtuale, ishullthin e tyre, që s‘është fare i shkretë. Një publik besnik i mbështet gjithfarësoj e i kërkon dhe ata i përgjigjen me të gjithë forcën atij, duke u bërë kështu krijuesit e një produkti të shoqërisë online; duke u dhuruar vargjet e tyre shumë më parë se t‘i gdhendin në këtë libër.

Por, pas një farë kohe, Whisper dhe Bluemooon ndërpresin dialogun e tyre. Publiku virtual, që i ndjek ethshëm, pezmatohet, por dhe i falënderon që të dy për shfaqjen e dhuruar, duke menduar se kaq ishte. Në fakt, diçka kishte ndodhur. Diçka që lehtë mund të merret me mend. E thotë tangent dhe paksa poetikisht kritikja Giallorenzi: Qëllimet e tij (pra të Whisper-it) bëhen gjithnjë e më të prekshme, të hapura, por Bluemoon e tërheq dallgën e vet. Fare thjesht. Whisper atëherë falënderon publikun, tashmë një turmë spektatorësh të pasionuar, me një përkulje elegante dhe ul siparin. Gjithçka dukej e përfunduar, kur ajo papritur vendos të rrëmbejë penën e të shkasë sërish mbi të njëjtën valë të kreshpëruar…

Në historinë e tyre prej të dashuruarish, Whisper dhe Bluemoon, dy personazhet e përrallës së shkruar nga Artani dhe Aida, shprehin lirshëm ndjeshmërinë e tyre dashurore dhe erotike, pa lënë asnjë shenjë të dukshme. Në të vërtetë ata gdhendin pafundësisht shtratin e detit të tyre, duke na dhuruar një shprehje të re artistike dhe një risi: dialogun poetik, një dialog ky që prek vetëm për disa çaste bregun e më pas niset në kërkim hapësirash të reja. Shprehet kështu kritikja italiane, Roberta Giallorenzi, e cila e ka ndjekur nga afër shfaqjen e tyre, e ndihmuar në përkthim nga Bluemooon. Ndërsa tani, Giallorenzi po punon për përkthimin në italisht të të gjitha krijimeve, për ta bërë të mundur botimin e librit të rrallë dhe në italisht. Të 100 krijimet e tyre, që përbëjnë dialogun, pasohen në fund të librit nga përshtypjet dhe komentet e “sehirxhinjve” të këtij dialogu, të atyre që janë përthithur nga buqetat e vargjeve që Whisper e Bluemoon ia dërgojnë njëri-tjetrit në dritaren e tyre intime, por të hapur dhe për vizitorë. Një prej tyre, me pseudonimin “Teta”, duket se e ka vuajtur shumë ndërprerjen e dialogut poetik mes Whisper-it dhe Bluemoon-it, duke menduar se ata janë zemëruar dhe kur sheh rikthimin e tyre nën ethet krijuese dedikuar njëri-tjetrit, entuziazmohet: “…eh shyqyr pra shyqyr… se na ngritë gjakun, na gritë. U pajtuat ju hë…”

P.S. Më duket se jeni hileqarë të dy… Vetëm na testuat… Ok… Ja po e pranojmë kolektivisht, jua duam! Afeksionin e madh për dyshen Whisper-Bluemoon, e shprehin dhe të tjerë anëtarë të forumit, e dikush dhe me poezi, si për t‘u bërë palë në dialog. Por deri në fund, askush nuk ka mundur t‘u hyjë në pjesë, apo t‘i rivalizojë. Gjuha e tyre mbetet vetëm e tyre. Shkruan kritikja Roberta Giallorenzi në parathënie: Forma dhe stili i poetit, përzihet me formën dhe stilin e poetes, si në takimin mes dy trupash; përgjigjja e njërit vjen si pasojë e asaj çka beson se e ka kuptuar prej qëllimeve të tjetrës, në një magji që rri pezull mes sigurisë e pasigurisë; një lojë bashkëpunimi që lëshohet mbi letër me penelat të dukshme, por që qëllimisht na vështrojnë pas një veli. Si përfundim, libri i tyre merr këtë përkufizim nga Giallorenzi: E gjitha mundësohet nga interneti, që i peshkoi këto dy talente në det të hapur, e i solli deri këtu në bregun tonë, mes këtyre fletëve.

Dialogu poetik mes Whisper-it dhe Bluemoon-it ka zgjatur dy vjet dhe në libër përlidhen të gjitha krijimet e kësaj hapësire kohore, ndërkohë që dialogu mes tyre vijon. Por ata nuk njihen me njëri-tjetrin. Sigurisht që nuk janë takuar kurrë. Kanë bërë të ditur vetëm identitetin e tyre. Vijojnë të jetojnë shumë larg. Bluemoon, alias Aida Dizdari, ka ardhur këto ditë në atdhe nga Italia, ku jeton prej vitesh, por nuk mundet ta takojë Whisper-in, alias Artan Gj. Hasani, i cili ka zhvendosur jetën drejt Kanadasë. Kjo pak rëndësi ka. Forca dhe magjia e fjalës e ka bërë të vetën, siç e ka bërë gjithnjë edhe kur planeti virtual i internetit nuk ishte zbuluar ende. Aq më tepër fjala e përshpirtshme, siç është poezia. Dialogu poetik mes Whisper-it dhe Bluemoon-it është zhvilluar fillimisht në forumishqiptar.com e më pas për disa arsye, ka kaluar në forumishqiptar.net dhe është konsideruar si komunikimi më spektakolar në këto forume. Tashmë, flirti i tyre poetik dyvjeçar, është transformuar në një fëmijë/libër, ku çdokush mund ta mbajë në krah e të shëtisë me të…

Whisper:

Katër stinë vërtet ka bota,

por për mua veç njëra ka vlerë…

Di gjë për stinën e pestë e panjohura ime?

Nëse jo…s‘ka gjë…s‘e kanë ditur edhe të tjerë.

Bluemoon:

Dorën do ta zgjas, të marr mbi tryezë

stinën e pestë që le aty për mua…

…do ta vesh e do të jem siç më do:

gjysmë hije, gjysmë grua…

( marre nga gazeta Shqip )

Poezi? Proze? Proze Poetike?

Jane disa nga pyetjet qe kane shqetesuar dhe akoma edhe sot shqetesojne kritiken letrare dhe lexuesit e artit poetik qekur Sharl Bodler dhe Aloiz Betrand ne shek e 19-te filluan te vargezojne ndryshe nga tradita e pranuar poetike e kohes. Edhe sot, pra rreth 150 vjet me pas ka shume poete qe shkruajne ndryshe nga tradicioni klasik i poezise dhe po ashtu ka po aq lexues dhe kritike letrare qe persihaten mes dilemave te emerteses se zhanrit letrar ku mund te klasifikohen keto vargezime ndryshe.
Proza poetike apo poezia prozaike (Prose Poetry) zakonisht konsiderohet si forme poetike e shkruar ne proze qe del jashte rregullave qe lidhen me ecurine e nje proze, kryesisht ne lidhje me gjuhen e imazheve (imagery) dhe me ndikimin emocional (emotional effect) dhe qe nga ana tjeter nuk respekton rigorozisht tiparet klasike (kerkesat strukturore) te poezise tradicionale.(rima, ritmi, metrika, asonancat, aliteracionet etj)


Nder autoret e njohur qe kane levruar me sukses Prose Poetry mund te permend Aloysius Bertrand, Charles Baudelaire, Arthur Rimbaud, Stéphane Mallarmé, Oscar Wilde, T. S. Eliot, Gertrude Stein, Sherwood Anderson, Allen Ginsberg, Charles Bukowski, Seamus Heaney, Joseph Conrad, Eugenio Montale, Salvatore Quasimodo, Giuseppe Ungaretti, Umberto Saba, Fernando Pessoa, Eugénio de Andrade, José Saramago, Ivan Turgenev, Octavio Paz, Giannina Braschi, Julio Cortázar,etj etj…

Prose Poetry mund te konsiderohet

1-si poezi,
2-si proze,
3-si nje zhaner i vecante me perzierje te te dy zhanreve proze dhe poezi se bashku. (pra si nje lloj hibridi poetikoprozaik apo prozaikopoetik)

Shumica e kritikeve letrare duket se e kane gjetur vijen ndarese te Prose Poetry nga proza ne 4 cilesi te vecanta qe duhet te gezoje minimalisht nje proze poetike qe te mund te klasifikohet si e tille (dmth si poezi apo si Prose Poetry). Cilat jane sipas tyre keto cilesi?

1- Metafora e tekstit
2- Terminologjia poetike e perdorur ne tekst
3- Gjuha e imazheve (imagery) e perdorur ne tekst
4- Ndikimi emocional (emotional effect)

Nga ana tjeter kam hasur diku edhe nje percaktim tjeter interesant te prozes poetike:

Ashtu sic humori i zi qendron mes komedise dhe tragjedise, ashtu edhe proza poetike qendron me njeren kembe te poezia e me tjetren te proza. Por kujdes: poshte te dyja kembeve ndodhet nje lekure bananeje (!).

Pra jepet ideja e veshtiresise qe ka te levruarit e prozes poetike. Nje krijues ne proze poetike mund te rreshqase e te rrezohet lehtesisht e nganjehere bashke me te edhe lexuesi i zhgenjyer



Personalisht nuk jam ithtar i Prose Poetry. Madje, me ndonje perjashtim te rralle nga poezia boterore, Prose Poetry do e quaja Alibia e atyre qe jane te paafte te shkruajne poezi klasike. (Sic eshte e vertete se kundershtaret me te medhenj te poezise me rime jane poetet qe nuk kane kapacitetin e duhur artistik per te perdorur rimen ne poezi. Ata harrojne se jo gjithnje vargu i lire deri ne absurd eshte zgjidhja me e lehte.) Me shpesh Prose Poetry jep shembuj te asaj qe nuk eshte dhe nuk mund te quhet poezi se sa shembuj brilante qe jane vertet te rralle ne Prose Poetry.

Preferoj poezine klasike dhe vargun e lire, por jo deri ne Prose Poetry te e cila per lehtesi aresyetimi do fusja edhe nje batalion me zhanre “moderniste” dhe “postmoderniste” (dhe jo me moderniste dhe postmoderniste) bashke me poezite hermetike apo kriptopoezite, gjeagjezat dhe ekuacionet poetike qe mbushin internetin koheve tona “postmoderniste” (dhe jo postmoderniste)…
I perkas atij lexuesi qe mendon se 50 vjete e fundit kane prodhuar shume pak poezi cilesore ne bote dhe akoma me pak poete te medhenj emri i te cileve do te kujtohet disa dekada me pas sic kujtohen sot korifenjte e epokave dhe rrymave te ndryshme te poezise boterore te deri para disa dekadave.
I perkas atij lexuesi qe e shoh me shume shume dyshim nje krijim ne forme proze poetike. Ne pjesen dermuese te rasteve (edhe kur kane qene poete qe i vleresoj per aftesine e tyre artistike) krijimet e tyre kane qene proze e thate e renditur ne trajte vargjesh. Me kane tingelluar te tilla, pra si proza te thata dhe aspak poetike sepse u kane munguar ato cilesite e lartpermendura. Mjafton t’i rendisesh ne forme rreshtash dhe lehtesisht do kuptosh qe nuk eshte asgje me shume se nje proze (narrative). Asnje ndjesi poetike e perftuar nga leximi i tyre ndac ne trajte poezie e ndac ne trajte proze.
Ndryshe ndodh me nje proze poetike te mirefillte. Pikerisht prania e cilesive te lartpermendura ben qe ajo te te jape ndjesine poetike edhe sikur te shkruhet ne forme proze klasike. Elementi poetik i saj nuk humbet. Pse? Sepse sido qe t’i rendisesh, ne vargje apo ne rreshta te dyja cilesite e saj thelbesore nuk humbasin. As metaforat e as terminologjia poetike.As gjuha e imazheve. As ngarkesa emocionale e domosdoshme.
Ja ta ilustroj me dy shembuj te shkruar nga e njejta dore ( nje krijim ne anglisht e i dyti ne shqip):

Shembulli I

The zigzag

You never know the difference between
a human and a pig, till you decide to buy a house.
The market is down. Fourteen houses seen.
The trees are blossoming. Bright light.
Noisy kids, grass, worms, a hot steam
From the soil, bodies. A rebellion of genes.
Looking for the dream place reminds me
the first love: Twas hard to decide;
I was eighteen, I knew nothing about men.
I didn't have an agent like Lorna.
I failed.

-It needs cleaning, but has too much potential,-
the owner says. He is sitting in the porch,
hardly breathing, moves his thick neck and points
toward the entrance. I am dizzy by the smell
that comes from kitchen. Paper wall tear up,
dirt on the floor, pictures in sepia with happy little faces.
An old piano hidden on dust. Discolored rugs
and curtains. A bird cage empty.
All - history now. All - for sale.

I have seen this house before, covered by milky
and homemade bread smell. Far away. Nothing left
from it, but a pair of soft hands
like this backyard: neat and alive.
A sway bench under the maple tree holds you
with no complain. Who else does that?
I sit in there, and suddenly tell Lorna:
- I want this house. Let's put an offer.

She stares at me in shock. I sign.
A quick zigzag across the vague land
of failure and win.


Ja edhe ne trajte proze:

The zigzag

You never know the difference between a human and a pig, till you decide to buy a house. The market is down. Fourteen houses seen.The trees are blossoming. Bright light.
Noisy kids, grass, worms, a hot steam From the soil, bodies. A rebellion of genes.
Looking for the dream place reminds me the first love: T’was hard to decide;
I was eighteen, I knew nothing about men. I didn't have an agent like Lorna.
I failed.
“It needs cleaning, but has too much potential”,the owner says. He is sitting in the porch,hardly breathing, moves his thick neck and points toward the entrance. I am dizzy by the smell that comes from kitchen. Paper wall tear up, dirt on the floor, pictures in sepia with happy little faces.
An old piano hidden on dust. Discolored rugs and curtains. A bird cage empty.
POEZI? PROZE? PROZE POETIKE?All - history now. All - for sale.I have seen this house before, covered by milky
and homemade bread smell. Far away. Nothing left from it, but a pair of soft hands like this backyard: neat and alive. A sway bench under the maple tree holds you with no complain. Who else does that?
I sit in there, and suddenly tell Lorna:”I want this house. Let's put an offer.”
She stares at me in shock. I sign. A quick zigzag across the vague land of failure and win.

Komenti im:

Mendoj se kemi asgje me shume se nje proze narrative. Gjuha e imazheve shume e varfer. Terminologjia dhe figuracioni poetik jo i pranishem. Ndikimi emocional i natyrshem. Krijuesi, duke e paraqitur si poezi (ose si Prose Poetry) kete krijim, ne kete rast mendoj se e ka shkelur lekuren e bananes dhe ka rreshqitur. Dikush tjeter sigurisht mund te mendoje ndryshe dhe kjo eshte edhe magjia e poezise ne fund te fundit: Ne lexues te ndryshem jep rezonance te ndryshme dhe mundesi te pafundme interpretimi

Shembulli II :

Per gocen qe lahet ne det lakuriq

goca rreshqet ne ujin e ngrohte, te gjelber si vaj
ulliri...pertej bregut Divjaka digjet
luspa insektesh e peshqish kercasin ne ajrin e nxehte
...dhe goca hyn thelle e me thelle... zberthen rripat
pas qafes dhe shpines, rripat e holle te mbathjeve...lengu i trashe, i kripur
i ferkohet kofsheve, buzeve te fryra te seksit ,
gjoksit te vogel. Mbeshtjell krejt kurmin e njome,
me peshperima mireseardhjeje...
.. sheh rreth e qark me droje, por njerezit
kane mbetur larg, shullehen ne reren e imet duke u shqetesuar
per artritet e vjetra, kolorin e barkut dhe shpines...ndersa ajo si e cliruar
nga te gjitha peshat, derdhet e tera ne nje perqafim lektises
me detin... kjo duhet te jete orgazma, thote pas pak,
e habitur sesi njerezit nganjehere
e nderlikojne me shume se c'duhet jeten. Goca ben pirueta dhe qesh,
ujerat i sillen rreth kurmit si
krahet e djalit qe i iku...
piruete..piruete...piruete....krahet lidhen e zgjidhen,
symbyllur ajo puthet me rrezen e pasdites,
Eshte leng e tera - pjeshke e pjekur kopshti...
Eshte drite e tera - fryme lirie...lakuriq kercen e zhytet
nen vale, si femer delfini, goca....shtrengon fort
me nje dore kostumin e banjes... rripat e holle
ku pas pak shpirt do jape liria...


Ja edhe ne trajte proze:

Per gocen qe lahet ne det lakuriq

Goca reshqet ne ujin e ngrohte, te gjelber si vaj ulliri...Pertej bregut Divjaka digjet. Luspa insektesh e peshqish kercasin ne ajrin e nxehte dhe goca hyn thelle e me thelle, zberthen rripat pas qafes dhe shpines, rripat e holle te mbathjeve...lengu i trashe, i kripur... i ferkohet kofsheve, buzeve te fryra te seksit , gjoksit te vogel. Mbeshtjell krejt kurmin e njome, me peshperima mireseardhjeje... sheh rreth e qark me droje, por njerezit kane mbetur larg, shullehen ne reren e imet duke u shqetesuar per artritet e vjetra, kolorin e barkut dhe shpines...ndersa ajo si e cliruar nga te gjitha peshat, derdhet e tera ne nje perqafim lektises me detin... Kjo duhet te jete orgazma, thote pas pak, e habitur sesi njerezit nganjehere e nderlikojne me shume se c'duhet jeten.
Goca ben pirueta dhe qesh. Ujerat i sillen rreth kurmit si krahet e djalit qe i iku... Piruete..piruete...piruete....Krahet lidhen e zgjidhen, symbyllur ajo puthet me rrezen e pasdites... Eshte leng e tera - pjeshke e pjekur kopshti... Eshte drite e tera - fryme lirie...Lakuriq kercen e zhytet nen vale, si femer delfini...Goca....shtrengon fort me nje dore kostumin e banjes... rripat e holle ku pas pak shpirt do jape liria...


Komenti im:

Poezia e mesiperme perdor gjuhe imazhesh (imagery), metafore dhe terminologji dhe figuracion poetik: (I gjelber si vaj ulliri, Divjaka digjet, ujerat i sillen rreth kurmit si krahet e djalit qe iku, symbyllur ajo puthet me rrezen e pasdites, eshte leng e tera, pjeshke e pjekur kopeshti, eshte drite e tera, fryme lirie,zhytet nen vale femer delfini, rripat e holle ku pas pak do jape fryme liria). Efekti emocional i dukshem.
Lekura e bananes ne kete rast eshte shmangur me shume sukses duke na dhuruar nje poezi (Prose Poetry) te bukur.

Sa here qe si autor jam perpjekur qe nje proze timen (te cila kam menduar se ka ndonje element poetik) ta rishkruaj ne trajte poetike (apo Prose Poetry) nuk kam mbetur i kenaqur nga rezultati. Keshtu me ka ndodhur psh me shndrimin ne poeme te tregimit tim "Nata e te cmendurit", "Zgjimet e jashtezakonshme te nje gruaje dhe te dashnorit te saj", "Kati i 13 ose balada amerikane e murimit" apo "24 ore nga jeta e nje burri"...Pikerisht se u mungonin/u humbnin disa nga ato cilesite e permendura ne shenimin e mesiperm kur shndrroheshin ne Prose Poetry...
Krijime te cilat kursesi nuk mund te shndroheshin ne poezi thjeshte duke i rishkruar ne forme vargjesh. Sidoqofte, ne menyre eksperimentale i rishkrova ne vargje dhe me kalimin e kohes sa here qe i rilexoj e shoh se kam shkelur lekuren e bananes...
I njejti tekst qe i kthyer ne vargje ne trajte Prose Poetry humbet vertet shume vlere artistike nga sa kishte ne origjinal ne trajte proze. Dua te them qe fati i nje krijimi letrar percaktohet qe ne ngjizjen e tij ne mendjen e autorit. Nese aty eshte ngjizur si proze nuk ka se si te kete me shume vlere artistike i dhene ne trajte poetike. Sigurisht nje rishkruarje qe do perfshinte edhe rimodulim figuracioni apo ritmi te brendshem mund t'ia permiresonte imazhin poetik krijimit te "operuar", por perseri jam i bindur qe cfaredo "narkoze" te perdorej gjate atij operimi te nje proze per ta shndruar ne poezi (Prose Poetry) rezultati nuk do ishte i mire: pacienti-poezi edhe nese nuk do vdiste nga ai operacion, do te kishte deformime fizike qe do ndikonin ne metabolizmin e lexuesit. Dmth nuk do pertypej si poezi.
Ne pergjithesi Prose Poetry ka shume elemente te poezise narrative dhe si e tille shpesh ka ne thelb nje story. Por sic thote nje pedagogu im "Te gjitha historite reale te jetes se njeriut apo te imagjinates se tij ndodhin ne proze, ne gjendje prozaike."
Ndaj kujdes, kur shkruani/shkruajme nje Prose Poetry! Ne rast se nuk e shkruani/shkruajme dot gjate nje orgazme te shpirtit, te pakten shkruajeni/ta shkruajme ne gjendje te dehur...
Kurse e anasjellta , pra kthimi i nje poezie ne proze mendoj se me pak kujdes mund te jape nje proze cilesore ne shumicen e rasteve. Edhe pervoja boterore e letersise njeh shume raste kur nje poezi e vetme ka frymezuar nje tregim te tere...

Mund te vazhdoja me shume shembuj te tjere nga poete te ndryshem shqiptare. Kam vene re se nga autoret shqiptare Prose Poetry levrojne apo perpiqen te levrojne poete qe lexojne dhe shkruajne poezi edhe ne gjuhe te huaj (kryesisht ne anglisht). Ne boten anglosaksone ne dekadat e pas viteve 50 kryesisht pas epokes poetike te “Beat Generation” u be e modes qe poetet e rinj te imitonin kete rryme poetike ne dukje prozaike. Sot pas rreth 50 vjetesh numerohen me gishta ata qe kane lene pas nje veper origjinale me vlere. Te tjeret, imitues apo jo, kopjues apo jo, plagjiatore apo jo, nuk kane arritur te krijojne nje proze te mirefillte poetike edhe pse kane mbushur e mbushin faqet e antologjive te pafundme letrare bashkekohore ne perendim. E po ashtu edhe krijues te ndryshem ("majmune" apo jo) ne faqet virtuale shqiptare.

Bejte elegjiake për Pasionin

Në burgun me emrin Martesë
gardiani Moral vazhdimisht i dehur
nuk do t’ia dijë se në qelinë e Dashurisë
i burgosuri Pasion ka vdekur…


Në burgun me emrin Martesë
gardiani Moral këndon i dehur:
“Nga kjo qeli nuk del i gjallë,
por nuk del as kur ke vdekur…”

Një historizë me qiell

Ja më në fund u bëra si të gjithë…I mbylla sytë. I lashë fluturimet dhe zbrita.
Zbrita me këmbët në tokë…Por qielli më ndoqi pas. Ra poshtë edhe ai. Jo qielli yt. I imi. Qielli që ti s'e sheh dot. Ra dhe u rrëzua mbi një pellg. Mbi një pellg. Nuk u mbyt. Nuk u mbyt, sepse dinte të notonte. Dinte të notonte qielli im. Dhe notoi. Notoi derisa u bë lot në syrin tim. Në syrin tim. Aty u mbyt. Pastaj (e) qava.(E) qava aty ky u mbyt. Me sytë mbyllur dhe këmbët në tokë pres të rrëzohen retë dhe ndonjë zog udhëhumbur. Retë e mia dhe zogu im udhëhumbur...

Kar - aksident

Esteti
gjuhëtari
studiuesi
analisti
esseisti
filozofi
teoricieni
publicisti
poligloti
historiani
etnografi
etnologu
etimologu
politologu
psikologu
opinionisti
komentatori dhe faqekuqi Sorollopi çdo ditë zgjohej me të njëjtën dilemë në mendje. Si ishte e mundur që koka e tij poliedrike përdorte vetëm një jastëk? Si zejtar i fjalës që ishte luante gjithnjë me të. Jastëk. Jasht-e-ke. Jazëk. Fjala jastëk nuk i krijonte asnjë asocijacion me gjoksin dërrasë të krijesës thatanikoanemike që flinte pranë. Thatanikja kish kohe qe priste në shtratin e tij t’i ndodhte ndonje kar-aksident. Sigurisht më pas mund të bëhej e shquar si gjithë të aksidentuarit e kësaj bote. E shquar nuk nënkuptonte detyrimisht edhe e shqyer, gjë të cilën e ëndërronte jo më pak se famën. “Bashkë me shqyrjen vinte edhe fama”, thoshte një fjalë jo edhe aq e urtë popullore. Por fatkeqësisht kar-aksidentet ndodhnin gjithnjë e më rrallë në atë asfalt të çarçaftë. Kish kohë që ëndërronte të shtypej, ta shtypnin, ta shqyenin pa mëshirë dhe ta linin ashtu të përgjakur e pa ndihmë poshtë shemrave anatomike të rrotave, gomave dhe çdo objekti tjetër sferik të aftë për të shtypur.
“Kam nevojë për një kar-aksident!”, i kish deklaruar një mëngjes thatanikja.

Esteti
gjuhëtari
studiuesi
analisti,
esseisti
filozofi
teoricieni
publicisti
poligloti
historiani
etnografi
etnologu
etimologu
politologu
psikologu
opinionisti
komentatori dhe faqekuqi Sorollopi kish rënë në mendime.
“Kar-aksident? Me C apo me K gërmën e parë? Ti e di që nuk më pëlqejnë gabimet e shtypit apo të shtypurit gabim.”
“Me çfarë të të vijë më mbarë ty. Car apo Kar, shtypje apo shtyp, ç’rëndësi ka? Nuk mundem më. Njerëzit vdesin nga aksidentet, kurse unë po vdes nga mungesa e një aksidenti. Po vdes për një kar-aksident…nuk e kupton një gjë kaq të thjeshtë?”, kish mbaruar thatanikja ligjëratën e saj.

Esteti
gjuhëtari
studiuesi
analisti
esseisti
filozofi
teoricieni
publicisti
poligloti
historiani
etnografi
etnologu
etimologu
politologu
psikologu
opinionisti
komentatori dhe faqekuqi Sorollopi kish rënë akoma më shumë në mendime. Pas arësyetimesh të gjata e sofizmash të stërholluara, si zejtar i fjalës që ishte, i dha dum hallit që e kish zënë sipas një rregulli të thjeshtë gjuhësor. Zgjidhje profesionale dhe aspak ndërgjegjevrarëse: në alfabet gërma C ishte gjithnjë përpara gërmes K. Kështu, i hypi makinës dhe furishëm vërshoi drejt thatanikes. Për çudinë e tij ndjeu një goditje të fortë diku në shasinë e trupit të tij të squllur kur rrotat e shfryra prekën eshtnajën e thatanikes. Goditja kish qenë aq e fortë dhe e papritur saqë …u zgjua.
Pas pak kuptoi që thatanikja vazhdonte e qetë gjumin përkrah tij, ndërsa ai për të mijtën herë kish rinisur lojën tunduese me gërmat C dhe K si zejtar i fjalës që ishte…Falenderoi me mirënjohje renditjen alfabetike ku C-ja është gjithnjë para K-së dhe pasi u kthye në krahun tjetër ia futi gjumit paq, si gjithnjë pranë thatanikes.