Shumë vjet kanë kaluar që nga takimi ynë i fundit. Nga ndarja jonë. Shumë gjëra kanë ndryshuar në këto vjet. Unë s’jam më ai që mban mend ti. Flokët më janë rralluar dhe thinjur, por besoj se vazhdoj të jem akoma tërheqës. Të paktën, kështu më thonë…
Djali ynë pas ca javësh mbush gjashtë vjec. I bukur dhe i zgjuar. Ai s’të njeh ty, ndonëse të ngjan shumë. Pyet vazhdimisht për ty, si ishe ti, a ishe e bukur dhe e mirë…Dhe unë, duke thithur cigaren, i tregoj historinë e një vajze të bukur që u bë një grua tërheqëse, te një gruaje tërheqëse që sa shkujdesur u bë nënë, të një nëne që mendjelehtësisht u bë përsëri vajzë…Këtu ai gjithmonë ma ndërpret rrëfimin tim e më pyet : “ Pse, babi, a bëhet nëna përsëri vajzë?” dhe më ngul vështrimin e syve të tij të kthjellët.
Do të doja t’i përgjigjesha , por nuk e di nëse do mundet të kuptojë që nganjëherë, në mes të ngricës së dimrit celin ca lule që mimozërisht ngatërrojnë stinën. “ Po mirë, babi, c’bëri pastaj ajo vajza?” “Nuk e di…” i përgjigjem pa patur frikë se mos e genjej. “ Ti gjithmonë “nuk e di” më thua!”, ankohet ai dhe e heq dockën e tij nga dora ime dhe vrapon gjoja sikur do të largohet nga unë. Bën ca hapa, ndalon, kthehet nga unë dhe më vështron në sy.
Edhe ti kështu ikje dikur, të kujtohet? Kur të ngacmoja me ndonjë fjalë, si të doja të të shihja sytë e bukur në caste zemërimi…
Ai kthehet sic ktheheshe ti dikur, më hidhet në qafë e me sytë e përlotur më pyet nëse e kam xhan. E shtërngoj fort në krahët e mi, rrotullohem disa herë me të në duar në mes të rrugës dhe e puth në flokët e butë dukë I pëshpëritur që e dua shumë, shumë, shumë. Ai kënaqet dhe duke më dhënë përsëri dockën vazhdon rrugën krah meje duke u përpjekur t’I bëjë hapat sa të mijtë…
Ti nuk e di se c’do të thotë të kesh në krah vazhdimisht në shëtitjet e mbrëmjes një fëmijë kurioz, jo për jashtëtokësorët, por për…nënën e tij të panjohur. Por ndoshta ti e di fort mirë c’do të thotë të mos e kesh prane atë fëmijë të panjohur, se kur u largove ti nga ai, ai ishte vecse disa muajsh, i pamundur për të të pyetur edhe ty : “Mami, a më ke shumë xhan?”…
Tashmë ai është rritur. Flet ëmbël. Pyet hidhur. Hesht mendueshëm.
A e kupton ti c’do të thotë “fëmijë i menduar” ? Para ca kohësh e dërgova në një kopësht të bukur plot vogëlushë të gëzuar dhe të lumtur. Një ditë prej ditësh, kur shkova ta marr, ai me të më parë mua u shkreh në vaj dhe mes lotësh më pyeti: “Të gjithë fëmijët e tjerë i marrin nënat e tyre, kurse mua më merr gjithmonë ti…Pse nuk vjen ajo të më marrë?”. Nuk e cova më në kopësht.
Një herë tjetër, ndërsa po luante në oborr të pallatit me moshatarët e tij një vajzë e pyeti “Po ti ku e ke mamin ?” Ai pasi u step një cast, iu përgjigj” Më ka vdekur…” dhe u kthye nga unë e më shkeli syrin…
Ti je sekreti i tij…e fshehta e tij brenguese që ai ia tregon vec heshtjes dhe pikëpyetjeve që mbushin parakohe trurin e tij të brishtë…
Kurrë nuk të shaj në sytë e fëmijës sonë, ndonëse mund të kisha dhjetra arësye për ta bërë këtë gjë, arësye që s’kanë të bëjnë me mua, por me pjellën tonë të mrekullueshme…
Cfarë do që të bësh, sido që të sillesh, edhe sikur të martohesh dhe të divorcohesh dhjetë herë ti përsëri do jesh nëna e tij. Nëna me të cilën ai dëshiron të krenohet si të gjithë fëmijët e botës…
Në ditëlindjen e tij ti mungon vazhdimisht, por jo dhurata jote : unë përgatis gjithmonë dy dhurata, një nga unë e një tjetër nga ty. Mbi “tënden” shkruaj “ Me shumë dashuri dhe mall nga mami yt!”…Ta shohësh sa gëzohet dhe lumturohet nga pakoja e gënjeshtërt…Kur e pyes se cfarë dhurate dëshiron t’i sjellë plaku i vitit të Ri, ai më përgjigjet “Mamin tim!”…
Edhe pak ditë vijnë Krishtlindjet, më pas viti i Ri…Ne i festonim bukur ato…E mban mënd ? Me dhurata…muzikë…dhe…dashuri në shtëpinë tonë të vogël të dikurshme…
Tani po bie dëborë. Një dëborë e butë dhe e ngathët, ndoshta e pasigurtë për mikpritjen që njerëzit e veshur trashë do t’i tregojnë. Njerëzit zakonisht e duan dëborën, lozin me të, rrokullisen shpenguar dhe akoma më shpengueshëm i flasin njëri tjetrit fjalë të ëmbëla dashurie që rënja e dëborës ua bën edhe më të kuptueshme e më të sinqerta…Gjithmonë kam pasur përshtypjen se në një ditë me dëborë është e vështirë t’i thuash të dashurës gënjeshtra.
Edhe ty të pëlqente shumë dëbora. Ndoshta për këtë arësye zgjodhe një ditë të nxehtë gushti për të më gënjyer…
Sidoqoftë…kanë kaluar kaq vjet që atëhere dhe mund të kesh ndrruar mendje për dëborën dhe gënjeshtren…
Fëmija ynë po qëllon me topa bore një grua të re e të bukur që po kalon prane nesh. Unë bëj sikur e qortoj tim bir dhe shikoj mirësjellshëm gruan e re. Është me të vërtetë e bukur dhe ndoshta edhe seksi, ndonëse është veshur me një qyrk të trashë dhe në kokë ka vënë një kapuc të zi e të leshtë, si ai që harruam dikur në stolat e një parku plot me pemë të dëborta…
Gruaja e re është larguar tashmë. Im bir më pyet “ Të pëlqeu ajo teta me kapele ?” dhe më qëllon edhe mua me një topth dëbore. Është xheloz si ti dhe te të gjitha femrat që rastis të shoqërohen me mua përpiqet të gjejë difekte në mënyrë që pastaj të ketë mundësi t’i shajë duke thënë “s’qënka hic e bukur!”…
Para nesh kalon një cift, me sa duket, të dashuruarish. Ata puthen në buzë për disa caste, ajo me sytë mbyllur dhe ai disi më i ndërgjegjshëm për praninë e njerëzve të tjerë pranë tyre. Im bir ndalon hapat dhe me duart në xhepa u afrohet të dashuruarve dhe i përfshin me kurreshtjen fëminore me vështrimin e tij kërkues…”Po mami kështu i mbyllte sytë kur e puthje? “
I përgjigjem duke pohuar me kokë dhe pasi i zgjas dorën vazhdojmë përsëri shëtitjen tonë të përnatëshme…
Ti nuk e njeh botën e një fëmije, sidomos të një fëmije pa nënë, sidomos të një fëmije që e di që diku larg, sidoqoftë, ka një nënë. Ai mban mend vec një imazh që muajt që ti ishe praën tij e fiksuan në kujtesën e tij të re.
Imazhin e një gruaje të bukur që i qëndronte pranë krevatit të vockël në një dhomë të mbushur plot e përplot me lodra, kukulla dhe muzikë…Ndër vite ai është mesuar me atë imazh…tashmë ai është rritur aq sa të kuptoje që një nënë mund të bëjë më shumë gjëra se sa të qëndruarit prane krevatit ku fle foshnja e saj e lumtur. Ti për shëmbull, mund ta merrje atë nga kopështi. Ti s’e kupton se sa e rëndësishme është kjo gjë për fëmijët. E përfytyron dot? Një fëmijë sheh se si vogëlushët e tjerë puthen dhe përkëdhelen nga nënat e tyre që plot dashuri dhe kurreshtje dëgjojnë se si e kanë kaluar paraditen vogëlushët e tyre, ndërkohë që mami i tij s’po vjen akoma. Ai nis e zemërohet me mamin e tij të vonuar dhe sytë i mbushen me lotë…Tani askush s’e ka mendjen te ai. Të gjithë nxitojnë të ikin në shtëpitë e tyre. Më në fund dikush thërret emrin e tij dhe ai vrapon me padurim drejt derës, me një lutje të pathënë kurrë me zë të lartë që pas derës së dhomës të shikojë…mamin e tij! Por jo…Edhe sot mami paska harruar të vijë. Përsëri ka ardhur babi…Ah ky babi….!
Dhe mami “harron” të vijë edhe nesër,edhe pasnesër, edhe të gjitha të pasnesërmet. Vjen një moment që ai e kupton që një nënë nuk mund të vonohet kaq gjatë. Që një nënë nuk mund të harrojë kaq gjatë…Dhe ai rebelohet ndaj kujtimit të asaj gruaje që dikur i qëndronte pranë krevatit të vockël, ai rebelohet ndaj teje, të vonuarës së përhershme…
Ti dhe unë jemi pjesë e lotit të tij, e lodrave të tij, e gjumit dhe ëndërrave të tij. Unë me praninë time dhe ti me mungesën tënde. Ai të do në mungesë, të shan në mungesë, të kërkon në mungesë, të harron në mungesë…
Ti do ta kuptosh këtë gjë kur një ditë përballë tij do të ndjesh lotët e nxehtë të rrokullisen faqeve të tua kur ai të të pyesë : “Ku ishe kaq shumë kohë, nënë?”…
Vërtet, c’bën tani ? Akoma fluturon në qiejt e pranverës trullosëse – shpikje universale e cdo flirti apo flutura budallackë iu afrua më shumë sec duhej flakës magjike të qiririt…?
Një herë bëra një shaka idiote me fëmijën tonë. Ndërsa po ecnim rrugës, papritmas ndalova dhe i tregova me gisht një grua që të ngjante ty dhe I thashë atij : “E sheh atë gruan atje? Ajo është mami jot…”
Ai vrapoi drejt saj dhe iu hodh pas trupit duke e përfshirë me krahët e tij të vegjël dhe duke fshehur fytyrën pas barkut të saj dhe e pyeti: “Vërtetë je mami im ti?”
Gruaja e panjohur i përkëdheli flokët dhe e pyeti “Pse nuk e njeh mamin tënd ti xhan i vogël?”…
U kthye te unë i përlotur dhe mu lut :”Të lutem , babi, thuaji mamit të kthehet! Të premtoj që do të qëndroj shumë urtë dhe do sillem mirë!”
U përpoqa ta bind që kthimi yt nuk është më në dorën time. As në tënden. U përpoqa t’i shpjegoj që rikthimet e vërteta nuk ekzistojnë. Se kur rikthehesh pak gjëra kanë mbetur ashtu sic ishin në castin e largimit. Se në rikthim mund të gjesh gjëra të reja që ndoshta nuk të pëlqejnë. Se rikthimet ngrihen në bazë të pendimit dhe nëse nesër do të të lindëte përsëri nevoja për një ikje tjetër a do kishte vallë vlerë pendimi …
Ai sigurisht nuk i kupton të gjitha këto, por sidoqoftë,kupton pjesën më të dhimbshme të ligjëratës sime. Që ti nuk mund të rikthehesh kurrë…A nuk është vërtetë e dhimbshme për një fëmijë që për herë të parë në jetën e tij ai të njihet me konceptin “kurre” që ka të bëjë me rikthimin e nënës së tij?
Pas ndarjes sonë jeta ime vazhdoi rrjedhën e saj të zakonshme, me ditë me diell, me ditë me shi…Sigurisht ka pasur edhe ditë të vecanta ku bukuria e jetës më ka hedhur në krahët e ndonjë dashurie apo dashuricke tjetër…Pas teje kam përjetuar edhe ndarje të tjera e pastaj i kam thënë vetes “ Kjo është jeta,,,perpiqu ta duash edhe kur ajo duket sikur nuk të përfill!”
Se jeta nuk ka vec një të ardhme…Cdo e nesërme është një e ardhme..nganjëherë të ardhmet janë aq të ngjashme me të shkuarën, por kjo nuk më trishton, përkundrazi, më pëlqen…Të gjesh te e nesërmja që mund të jetë një dashuri e re, hovet dhe pasionet e dashurive të shkuara, të suksesshme dhe të dështuara, atë pjesë të vetvetes që e kishe kujtuar të humbur përjetë….a nuk është një mrekulli…?
Tani që po shkruaj këto rreshta më duket se kam hyrë bashkë me tim bir në Luna Park…ne Lodrën e Labirintheve ku hymë bashkë dikur…
Ti e humbje shumë lehtë rrugën…të kujtohet? Ta merrnin mendjen ato guva dhe korridore me drita magjepsëse dhe ti e tunduar nga e panjohura që të priste në to e lëshoje veten në atë mister rozë dhe hapat e tu humbisnin thellë tyre…Më pas unë vija e të kërkoja. Të gjeja të hutuar para një porte ku lexonte: “Futu ketu dhe tako lumturinë!”. Të therrisja, por ti humbisje pas saj…Dhe une humbisja pas teje…Por gjithmonë u përballëm me dyer të reja…me emra joshës…Më në fund u gjenda para një muri të ashpër ku dikush dëshpërimisht kish shkruar :”O Zot, pse më gënjeve?”
Më pas arrita edhe une, jo në kërkim të lumturisë, por në kërkim tënd. Të putha fort, shumë fort, e mban mënd ? Dhe ti more kurajo nga ajo puthje dhe vrapove përsëri drejt daljes. Përsëri dyer të panumërta para nesh…përsëri emra joshës…Labirinthi i Kënaqësisë,…i Pasurisë…i Magjisë Dashurore…i Lumturisë së Përjetëshme…
Ishte edhe një labyrinth tjetër…I Kotësisë…
Unë hyra atje dhe dola shumë shpejt përjashtë…në ajrin e pastër…ndërsa ti u vonove shumë….
Kur më në fund te dera e Labirintheve u shfaq fytyra jote, pashë se ishe tërësisht e rraskapitur dhe e frikësuar…Kurrë më pas nuk të sugjerova ta provoje edhe një herë atë lodër zhgënjyese tundimplotë…
Edhe tani, mes labirinthit të pafund të pyetjeve të fëmijës sonë, shoh para meje dyer, dyer të panumërta ku trokas pa pushim në kërkim të një të panjohure aq të njohur…E panjohur për të, e njohur për mua…
Dyer ku unë nuk dua të trokas më, dyer ku im bir troket me shpresën e madhe se pas tyre nuk do t’i shfaqet fjala vrastare “kurre”.
Nuk e di se c’dyer hap ti tani…Një gjë e di mirë…Pas tyre nuk do të shfaqet kurrë fytyra ime, por hija e saj, sic të shfaqet në gjumin e trazuar prane atyre që labirinthet e jetës t’i vunë përpara për të ta bërë më të lehtë ikjen drejt një bote tjetër, ku lumturia të shfaqet pas derës së parë, pas të trokiturës së parë, aq lehtë, me krahë fluturash budallacka që s’dinë se cfarë kërkojnë…
Mos u frikëso nga hija ime….Nuk është flaka e qiririt….Është hija e saj që nuk të djeg, por që si një ëngjëll mbrojtës do të qëndrojë pas të gjitha dyerve që ti të mos humbësh më udhën, sic humbe udhën tonë të vjetër….
(1996)
©artangjyzelhasani
